اعلاميه كنفرانس جهانى حقوق بشر وين مصوب ١۹۹٣(٢۷)
قسمت اول (مقدماتى) بند ١ با توجه به اينكه ارتقاء و حمايت از حقوق بشر براى جامعه بينالمللى داراى اولويت است و اينكه كنفرانس فرصت منحصر به فردى را براى يك بررسى و تحليل همه جانبه از سيستم بينالمللى حقوقبشر و تشكيلات حمايت از حقوق بشر جهت افزايش و ارتقاء بهتر رعايت اين حقوق در يك رويه عادلانه و متعادل را فراهم ميآورد، بند٢ با شناخت و تأييد اينكه همه موارد حقوق بشر از كرامت و ارزش ذاتى بشر سرچشمه ميگيرد و اينكه بشر موضوع اصلى حقوق بشر و آزاديهاى اساسى است و در نتيجه بايستى در درجه اول وى از اين حقوق و آزاديها بهرهمند گردد و در جهت تحقق آنها شركت فعال داشته باشد، بند ٣ ١. تعهد خود به اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل و اعلاميه جهانى حقوق بشر را مورد تأييد مجدد قرار ميدهد، ٢. تعهد خود نسبت به ماده ۵۶ منشور سازمان ملل در انجام اقدامات جمعى و فردى جهت تحقق اهداف مندرج در ماده ۵۵ منشور از جمله احترام جهانى به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى براى همه و رعايت آن با توجه به توسعه همكارى مؤثر بينالمللى در اين زمينه را مورد تأييد مجدد قرار ميدهد، ٣. طبق منشور سازمان ملل بر مسئوليت همه كشورها در توسعه و ترغيب احترام به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى براى همه و بدون تبعيض از نظر نژاد، جنس، زبان يا مذهب تأكيد ميكند، بند ۴ با يادآورى بخش مقدماتى منشور سازمان ملل بويژه در قسمتى كه به اعتقاد به حقوق اساسى بشر، كرامت و ارزش بشر و حقوق مساوى زنان و مردان و ملتهاى كوچك و بزرگ تأييد شده است، بند ۵ علاوه بر اين با يادآورى بخش مقدماتى منشور سازمان ملل در مورد حفظ نسلهاى بعدى از خطر جنگ، ايجاد شرايط لازم براى تأمين عدالت و احترام به تعهداتى كه نسبت به معاهدات و ساير منابع حقوق بينالملل است، ارتقاء هر چه بيشتر پيشرفت اجتماعى و استانداردهاى بهتر زندگى در يك محيط آزادتر، رعايت بردبارى و حسن همجوارى و استفاده از تشكيلات بينالمللى براى ارتقاء پيشرفتهاى اقتصادى و اجتماعى براى همه ملتها، بند ۶ با تأكيد بر اعلاميه جهانى حقوق بشر كه يك استاندارد مشترك از دستآورد همه مردم و ملتها است و منبع الهام ميباشد و مبنايى براى سازمان ملل در پيشبرد استانداردهاى مندرج در اسناد بينالمللى موجود در زمينه حقوق بشر بويژه ميثاق بينالمللى حقوق مدنى و سياسى و ميثاق بينالمللى حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى است، بند ۷ با توجه به تغييرات عمدهاى كه در صحنه بينالمللى در حال وقوع است و با توجه به آمال همه ملتها براى حصول به يك نظم بينالمللى بر اساس اصول مندرج در منشور سازمان ملل از جمله ارتقاء و پيشبرد احترام به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى براى همه و احترام به اصل حقوق مساوى و حق تعيين سرنوشت ملتها بدست خودشان، صلح، دمكراسى، عدالت، تساوى، حاكميت قانون، كثرتگرايى سياسى ( Pluralism )، توسعه، سطح بهتر زندگى و همبستگى، بند ۷ مكرر عميقاً نسبت به اشكال مختلف تبعيض و خشونت كه همچنان در سرتاسر دنيا عليه زنان اعمال ميشود نگران است، بند ٨ با توجه به اينكه فعاليتهاى سازمان در جهت تقويت تشكيلات سازمان ملل بايستى عقلائى شود و گسترش يابد و اهداف مربوط به رعايت و احترام جهانى به استانداردهاى بينالمللى حقوق بشر بيشتر تعقيب گردد، بند ۹ با توجه به اعلاميههاى منطقهاى تونس، سان خوزه و بانكوك و كمك دولتها در اين زمينه و با امعان نظر به پيشنهادات سازمانهاى بينالدولى و غيردولتى و نيز مطالعاتى كه توسط كارشناسان مستقل در جريان پروسه تداركاتى قبل از كنفرانس جهانى حقوق بشر صورت گرفت، بند ١٠ با استقبال از سال بينالمللى “مردم بومى دنيا در سال ١۹۹٣” كه تأييد مجددى بر تعهد جامعه بينالمللى براى تضمين برخوردارى مردم بومى از همه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى و احترام به ارزش و تنوع فرهنگها و هويتهاى آنها بود، بند ١١ با توجه به روح و واقعيتهاى زمان ما، از ملتهاى دنيا و همه كشورهاى عضو سازمان ملل ميخواهد كه به وظيفه جهانى ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى متعهد باشند تا اينكه برخوردارى كامل و جهانى اين حقوق تأمين گردد، بند ١٢ مصمم است به اقدامات جديدى جهت حصول به پيشرفت اساسى در زمينه حقوق بشر از طريق افزايش همكارى و همبستگى بينالمللى دست يازد. قسمت دوم پ ١ كنفرانس جهانى حقوق بشر بر تعهد رسمى ( SOLEMN COMMITMENT ) همه كشورها در انجام وظايفشان در ارتقاء جهانى احترام، رعايت و حمايت از همه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى براى همه براساس منشور سازمان ملل، ساير اسناد بينالمللى در زمينه حقوق بشر و حقوق بينالملل را مورد تاييد مجدد قرار ميدهد. ماهيت جهانشمول اين حقوق و آزاديها اصل مسلم و بلاانتزاع ميباشد. در اين چارچوب گسترش همكارى بينالمللى در زمينه حقوق بشر جهت تحقق كامل اهداف سازمان ملل اساسى ميباشد. پ ١ مكرر همه ملتها حق تعيين سرنوشت خود را دارند. با توجه به اين مطلب ملتها حق دارند آزادانه وضعيت سياسى خود را تعيين كنند و آزادانه توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى خود را تعقيب نمايند. كنفرانس جهانى حقوق بشر با توجه به وضعيت خاص ملتهاى تحت استعمار و ساير اشكال سلطه بيگانه يا اشغال خارجى، حق ملتها در مبادرت به هر عمل مشروع مطابق منشور سازمان ملل در تحقق حق غيرقابل انكار خويش در تعيين سرنوشت خود را برسميت ميشناسد. كنفرانس جهانى حقوق بشر محروميت از حق تعيين سرنوشت را بعنوان نقض حقوق بشر تلقى نموده و بر اهميت تحقق مؤثر اين حق تاكيد ميكند. طبق “اعلاميه ١۹۷٠ اصول حقوق بينالمللى در مورد روابط دوستانه و همكارى ميان كشورها طبق منشور سازمان ملل” اين حق نبايستى بعنوان مجوز يا مشوقى براى هر عملى كه منجر به تجزيه يا تهديد كل يا جزيى از تماميت ارضى يا وحدت سياسى كشورهاى داراى حاكميت و مستقل كه طبق اصل حقوق مساوى و حق تعيين سرنوشت ملتها امور خود را در دست دارند و بدين ترتيب داراى دولتى هستند كه نماينده كل مردم متعلق به آن سرزمين و بدون تبعيض از هر نوع ميباشد تلقى گردد. پ ٢ ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى بايستى طبق اصول و اهداف سازمان ملل و بويژه با هدف همكارى بينالمللى بعنوان اولويت سازمان ملل و بويژه با هدف همكارى بينالمللى بعنوان اولويت سازمان ملل در نظر گرفته شود. در چارچوب اين اهداف و اصول، ارتقاء و حمايت از كليه موارد حقوق بشر نگرانى مشروع جامعه بينالمللى را تشكيل ميدهد. بنابراين ارگانها و آژانسهاى تخصصى مربوط به حقوق بشر بايستى بر گسترش و هماهنگى فعاليتهايشان براى اجراى مستمر و عينى اسناد بينالمللى حقوق بشر كوشا باشند. پ ٣ كليه موارد و جنبههاى حقوق بشر، جهانشمول، غيرقابل تفكيك، مرتبط بهم و وابسته بهم هستند. جامعه بينالملى بايستى به حقوق بشر بعنوان يك كليت و با ديد منصفانه و در يك سطح، تأكيد و برابر رفتار نمايد. در حالى كه اهميت ويژگيهاى ملى و منطقهاى و سوابق مختلف تاريخى، فرهنگى و مذهبى بايستى مدنظر قرار گيرد معهذا وظيفه همه دولتها است كه بدون توجه به نظامهاى سياسى، اقتصادى و فرهنگى كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى را ارتقاء دهند و از آنها حمايت بعمل آورند. پ ۴ روند ( Process ) حمايت از حقوق بشر بايستى طبق اهداف و اصول مطروحه در منشور سازمان ملل و حقوق بينالملل انجام شود. پ ۵ دمكراسى، توسعه و رعايت حقوق بشر و آزاديهاى اساسى وابسته بهم و متقابلاً همديگر را تقويت ميكنند. دمكراسى براساس ابراز آزادانه خواست مردم در تعيين نظام سياسى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى خود و شركت در كليه جنبههاى زندگى است. در اين چارچوب، ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاى اساسى در سطوح ملى و بينالمللى بايستى جهانشمول و بدون قيد و شرط باشد. جامعه بينالمللى بايستى از تقويت و ارتقاء دمكراسى، توسعه و احترام به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى در سرتاسر دنيا حمايت بعمل آورد. پ ۵ مكرر كنفرانس جهانى حقوق بشر تأكيد ميكند كه كشورهاى در حال توسعه متعهد به پروسه دمكراتيك و اصلاحات اقتصادى هستند و اين پروسه كه در تعدادى از كشورهاى آفريقائى در جريان است بايستى مورد حمايت جامعه بينالمللى قرار گيرد تا اين كشورها در دوره انتقالى به دمكراسى و توسعه اقتصادى موفق شوند. پ ۶ ١. كنفرانس جهانى حقوق بشر حق توسعه را به همان نحو كه در اعلاميه حق توسعه آمده است بعنوان يك حق جهانشمولى و غيرقابل انكار و يك بخش لايتجزا از حقوق اساسى بشر مورد تأييد قرار ميدهد. ٢. همانگونه كه در اعلاميه حق توسعه آمده است انسان ( Human Person ) موضوع اصلى توسعه است. ٣. در حاليكه توسعه، برخوردارى از حقوق بشر را تسهيل مينمايد عدم توسعه نبايستى توجيه براى نقض حقوق شناخته شده بينالمللى بشر مورد استفاده قرار گيرد. ۴. كشورها بايستى در تضمين توسعه و امحاء موانع بر سر راه توسعه با يكديگر مساعى نمايند. جامعه بينالمللى بايستى همكارى بينالمللى مؤثر براى تحقق حق توسعه را تقويب نموده و موانع بر سر راه توسعه را از ميان بردارند. ۵. پيشرفت متداوم جهت اجراى حق توسعه مستلزم اتخاذ سياستهاى مؤثر توسعهاى در سطح ملى و نيز روابط عادلانه اقتصادى و برخوردارى از يك محيط مطلوب اقتصادى در سطح بينالمللى است. پ ۶ مكرر حق توسعه بايد به نحوى تحقق يابد بطوريكه نيازهاى توسعهاى و محيط زيستى نسلهاى حاضر و آينده را بطور مساوى برآورده سازد. كنفرانس جهانى حقوق بشر اين مطلب را تأييد ميكند كه دفن غيرقانونى زبالهها و مواد سمى و خطرناك بالقوه موجب تهديد جدى حقوق بشر در زمينه حيات و بهداشت ميشود. بهمين خاطر كنفرانس جهانى حقوق بشر از همه كشورها ميخواهد كه كنوانسيونهاى موجود در زمينه دفن مواد و زبالههاى سمى و خطرناك را تصويب و قويا آنها را به مورد اجرا بگذارند و براى ممانعت از دفن غيرقانونى اين مواد همكارى نمايند. هر كس حق دارد كه از فوايد پيشرفت علمى و كاربردهاى آن بهرهمند گردد. كنفرانس جهانى توجه ميكند كه برخى از پيشرفتها بويژه در زمينه علوم بيوداروئى و حياتى و نيز اطلاعات تكنولوژيكى ممكن است بالقوه عواقب منفى براى يكپارچگى، كرامت و حقوق بشر افراد داشته باشد. لذا كنفرانس دعوت به همكارى بينالمللى براى حفظ و رعايت كامل حقوق بشر و كرامت انسانى در اين زمينه كه موجب نگرانى جهانى است مينمايد. پ ۶ مكرر ٢ كنفرانس جهانى از جامعه بينالمللى ميخواهد كه از هر گونه تلاش براى رفع مشكل بدهى خارجى كشورهاى در حال توسعه دريغ نورزد تا اينكه در سعى اين دولتها براى دستيابى به تحقق كامل حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى مردم اين كشورها مساعدت شود. پ ۷ بر كشورها و سازمانهاى بينالمللى است كه با همكارى با سازمانهاى غيردولتى شرايط مطلوب در سطح ملى، منطقهاى و بينالمللى براى تضمين برخوردارى كامل و مؤثر از حقوق بشر را فراهم آورند. كشورها بايستى همه موارد نقض حقوق بشر و عوامل بوجود آورنده آنها و نيز موانع برخوردارى از اين حقوق را از ميان بردارند. پ ۷ مكرر وجود گسترده فقر شديد مانع از برخوردارى كامل و مؤثر از حقوق بشر ميشود. رفع عاجل و امحاء نهايى آن بايستى در اولويت بالاى برنامههاى جامعه بينالمللى باقى بماند. پ ٨ احترام به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى بدون تبعيض از هر نظر، يك قاعده اساسى حقوق بشر بينالمللى است. امحاء عاجل و همه جانبه كليه اشكال نژادپرستى و تبعيضنژادى، تنفر از بيگانه و نابردباريهاى مربوط به آن از وظايف داراى اولويت براى جامعه بينالمللى است. دولتها بايستى اقدامات مؤثر براى جلوگيرى و مبارزه با آنها بعمل آورند. گروهها، نهادها، سازمانهاى بينالدولى و غيردولتى وافراد ترغيب ميشوند كه به تلاشهاى خود براى همكارى و هماهنگى فعاليتها عليه اين شرارتها شدت بخشند. پ ٨ مكرر كنفرانس جهانى از پيشرفت بعمل آمده در زمينه آپارتايد استقبال ميكند و از جامعه بينالمللى و سيستم سازمان ملل ميخواهد كه به اين روند مساعدت نمايند. علاوه بر اين كنفرانس جهانى تداوم اعمال خشونت عليه مبارزات صلحآميز كه جهت در هم پاشيدن آپارتايد صورت ميگيرد را تقبيح ميكند. پ ٨ مكرر ٢ اعمال، روشها و شيوههاى تروريستى در كليه اشكال و تبلورهايش و نيز ارتباط آن در برخى از كشورها با قاچاق مواد مخدر فعاليتهايى هستند كه با هدف نابودى حقوق بشر و آزاديهاى اساسى و دمكراسى، تهديد تماميت ارضى، امنيت كشورها و بيثبات نمودن دولتهائى كه بطور قانونى ايجاد شدهاند صورت ميگيرد. جامعه بينالمللى بايستى با انجام اقدامات لازم همكارى براى مبارزه و مقابله با تروريسم بيافزايد. پ ۹ حقوق بشر زنان و دختران غيرقابل انكار است و بخش لايتجزا و غيرقابل تفكيك حقوق جهانى بشر را تشكيل ميدهد. شركت كامل و مساعدت زنان در حيات سياسى، مدنى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در سطح ملى، منطقهاى و بينالمللى و امحاء كليه اشكال تبعيض بر اساس جنس از اولويت اهداف جامعه بينالمللى است. خشونت براساس جنس و كليه اشكال اذيت و آزار و استثمار جنسى از جمله اعمالى كه ناشى از تعصبات فرهنگى و قاچاق بينالمللى كه با كرامت و ارزش بشر مغاير است بايستى از بين برود. اين امر ميتواند از طريق اقدامات قانونى و ملى و همكارى بينالمللى در زمينه توسعه اقتصادى و اجتماعى، آموزش و پرورش، بهداشت و حمايت اجتماعى حاصل شود. حقوق بشر زنان بخش لايتجزاى فعاليتهاى حقوق بشر سازمان ملل براى ارتقاء اسناد حقوق بشر مربوط به زنان را تشكيل ميدهد. كنفرانس جهانى از دولتها، نهادها و سازمانهاى بينالدولى و غيردولتى ميخواهد كه به تلاشهاى خود در حمايت و ارتقاء حقوق بشر زنان و دختران وسعت بخشند. پ ١٠ با توجه به اهميت ارتقاء و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليتها و مساعدتى كه اين امر در ثبات سياسى و اجتماعى كشورهائى كه اين افراد در آنها بسر ميبرند دارد، كنفرانس جهانى حقوق بشر بر وظيفه دولتها براى تضمين حق افراد متعلق به اقليتها در برخوردارى كامل و مؤثر از حقوق بشر و آزاديهاى اساسى بدون تبعيض از هر نظر و تساوى كامل در برابر قانون طبق “اعلاميه سازمان ملل در زمينه حقوق افراد متعلق به اقليتهاى قومى مذهبى و زبانى” تأكيد مينمايد. افراد متعلق به اقليتها حق دارند بطور آزادانه و بدون دخالت يا هر گونه تبعيض از فرهنگ خود برخوردار شوند و شعائر مذهبى خود را به عمل آورند و در منزل و محافل عمومى به زبان خود تكلم كنند. پ ١١ كنفرانس جهانى كرامت ذاتى و مساعدت منحصر به فرد مردم بومى در توسعه و كثرت ( Plurality ) جامعه را تأييد ميكند و قويا بر تعهد جامعه بينالمللى براى بهبود وضعيت اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى و برخوردارى آنان از فوائد توسعه تصريح مينمايد. كشورها بايستى شركت كامل و آزادانه مردم بومى در كليه جنبههاى جامعه بويژه موضوعاتى كه مبتلا به آنان ميباشد را تضمين نمايند. با توجه به اهميت ارتقاء و حمايت از حقوق مردم بومى و مساعدتى كه چنين ارتقاء و حمايتى در ثبات سياسى و اجتماعى كشورهائيكه اين مردم در آنها زندگى ميكنند دارد، كشورها بايستى طبق حقوق بينالملل اقدامات مثبت و مقتضى را براى تضمين احترام به كليه موارد حقوق بشر و آزاديهاى اساسى مردم بومى براساس تساوى و عدم تبعيض بعمل آورند و ارزش و تنوع هويتها، فرهنگها و سازمان اجتماعى آنها را برسميت بشناسند. پ ١٢ كنفرانس جهانى با استقبال از الحاق گروه زيادى از كشورها به ميثاق حقوق كودك و با توجه به برسميت شناختن حقوق بشر كودكان در اعلاميه و برنامه عملى كه در اجلاس سران بتصويب رسيد خواستار الحاق جهانى به ميثاق مذكور تا سال ١۹۹۵ ميگردد و از كشورهاى عضو ميخواهد از طريق تصويب لايحههاى قانونى و اقدامات ادارى و ساير تدابير لازم و اختصاص حداكثر ممكن از منابع موجود خود بطور مؤثر، ميثاق مذكور را به مورد اجرا گذارند. در كليه اقدامات مربوط به كودكان بايستى عدم تبعيض و رعايت هر چه بيشتر منافع كودكان مورد توجه قرار گيرد و نظرات آنان ملحوظ گردد. مكانيزمهاى ملى و بينالمللى و برنامههائى براى تقويت دفاع و حمايت از كودكان بويژه دختران، كودكان بيسرپرست، كودكان خيابانى، كودكانى كه از نظر اقتصادى و جنسى تحت استثمار قرار دارند، از جمله كودكانى كه براى مطامع ديگران در تهيه مطالب مستهجن، فحشاء يا فروش اعضا و جوارح مورد استفاده قرار ميگيرند، كودكان بيمار از جمله كودكان مبتلاء به بيماريهاى ايدز، كودكان آواره، كودكانى كه در بازداشت بسر ميبرند، استفاده از كودكان در درگيريهاى مسلحانه و نيز كودكانى كه قربانى گرسنگى، اعتياد و ساير بلاياى غيرمترقبه ميباشند بايد تهيه و به مورد اجرا گذاشته شود. همكارى و اتحاديه بينالمللى جهت حمايت از اجراى اين ميثاق و حقوق كودكان بعنوان اولويت برنامه حقوق بشر سيستم گسترده سازمان ملل بايد تقويت گردد. كنفرانس جهانى همچنين تأكيد ميكند كه كودكان براى توسعه كامل و هماهنگ شخصيت خود نياز دارند كه در يك محيط خانوادگى كه بايستى بنوبه خود مورد حمايت گستردهتر قرار گيرد رشد و بزرگ شوند. پ ١٢ مكرر توجه ويژهاى بايد در حق معلولين از جمله شركت فعال و بدون تبعيض آنان در جامعه و برخوردارى آنان از كليه حقوق بشر و آزاديهاى اساسى بعمل آيد. پ ١٣ كنفرانس جهانى حقوق بشر تأكيد ميكند كه هر فرد كه تحت اذيت و آزار قرار دارد بدون تبعيض از هر نظر حق دارد در صدد جستجوى پناهندگى به كشورهاى ديگر و برخوردارى از حق پناهندگى باشد و حق دارد به كشور خودش بازگردد. در همين رابطه كنفرانس جهانى بر اهميت اعلاميه جهانى حقوق بشر، كنوانسيون ١۹۵١ در مورد وضعيت پناهندگان، پروتكل ١۹۶۷ و اسناد منطقهاى در اين زمينه تأكيد مينمايد. كنفرانس از كشورهائى كه همچنان تعداد زيادى از پناهندگان را در سرزمين خود قبول كرده و ميزبان آنها ميباشند و نيز دفتر كميسارياى عالى پناهندگان بخاطر اهتمامى كه در انجام مأموريت محوله دارد تشكر و سپاسگزارى مينمايد. علاوه بر اين كنفرانس از دفتر آژانس سازمان ملل براى كار و رفاه پناهندگان فلسطينى در خاور نزديك سپاسگزارى مينمايد. كنفرانس جهانى حقوق بشر اين مطلب را تأييد ميكند كه نقض فاحش حقوق بشر از جمله در درگيريهاى مسلحانه از عوامل پيچيدهاى است كه منجر به آواره شدن مردم ميشود. كنفرانس جهانى حقوق بشر تأييد ميكند كه با توجه به پيچيدگى بحران جهانى پناهندگان و طبق منشور سازمان ملل، اسناد بينالمللى ذيربط و اتحاد بينالمللى و با روحيه مشاركت در قبول بار پناهندگان، يك رهيافت همه جانبه از طرف جامعه بينالمللى براساس هماهنگى و همكارى با كشورهاى ذيربط و سازمانهاى مربوطه با توجه به چارچوب اختيارات كميسارياى عالى پناهندگان ضرورى است. اين رهيافتها بايستى توسعه استراتژيهايى را براى يافتن عوامل بوجود آورنده اين پديده و تأثير آن بر جابجايى و انتقال پناهندگان و آوارگان، تقويت آمادگى در موارد اضطرارى و مكانيزمهاى پاسخگويى به نيازها، مقررات لازم براى حمايت و كمك مؤثر با توجه به نيازهاى ويژه زنان و كودكان و نيز حصول به راهحلهاى پايدار كه در درجه اول از طريق بازگشت شرافتمندانه و امن و داوطلبانه پناهندگان و راهحلهايى كه از طرف كنفرانسهاى بينالمللى مربوط به پناهندگان تصويب شده است را شامل گردد. كنفرانس جهانى حقوق بشر بر مسئوليت دولتها بويژه مسئوليت كشورهاى مبدأ تأكيد ميكند. با توجه به اين رهيافت همه جانبه، كنفرانس جهانى حقوق بشر بر اهميت قائل شده توجه خاص از جمله از طريق سازمانهاى بشردوستانه و بينالدولى و يافتن راهحلهاى پايدار به مشكلات مربوط به افراد آواره داخلى از جمله بازگشت امن و داوطلبانه آنها و بازپرويشان تأكيد ميكند. اين كنفرانس نيز طبق منشور سازمان ملل متحد و اصول بشردوستانه بينالمللى بار ديگر بر اهميت و ضرورت كمكهاى بشردوستانه به قربانيان حوادث طبيعى و غيرطبيعى تأكيد ميكند. پ ١۴ نسبت به ارتقاء و حمايت از حقوق افراد متعلق به گروههاى آسيبپذير از جمله كارگران مهاجر، امحاء كليه اشكال تبعيض عليه آنان و تقويت و اجراى هر چه مؤثرتر اسناد موجود در زمينه حقوق بشر اهميت زيادى داده شود. كشورها موظفند اقدامات مقتضى در سطح ملى بويژه در زمينههاى آموزشى، بهداشتى و حمايت اجتماعى براى ارتقاء و حمايت از حقوق اقشار آسيبپذير جامعه بعمل آورده و شركت آندسته از افراد متعلق به اين اقشار كه مايل به يافتن راهحلهايى براى مشكلاتشان هستند را فراهم آورد. پ ١۴ مكرر كنفرانس جهانى تأييد ميكند كه فقر شديد و محروميت اجتماعى بعنوان نقض كرامت انسانى تلقى ميشود و لازم است اقدامات عاجلى براى حصول به دانش و اطلاعات بهترى از فقر شديد و عوامل بوجود آورنده آن از جمله عواملى كه ناشى از مشكلات توسعهاى ميشود بعمل آيد تا حقوق بشر افراديكه از فقر شديد رنج ميبرند تأمين شود و فقر شديد و محروميت اجتماعى از ميان برداشته شود و برخوردارى از فوائد پيشرفت اجتماعى ارتقاء يابد. لازم است كشورها شركت مردم فقير در مراحل تصميمگيرى در جامعهاى كه در آن زندگى ميكنند را تسهيل نموده و حقوق بشر اين افراد را ارتقاء دهند و اقدامات لازم را براى مبارزه با فقر شديد بعمل آورند. پ ١۵ كنفرانس جهانى از پيشرفت بعمل آمده در تدوين اسناد حقوق بشر كه روندى پويا و در حال تكامل داشته است استقبال نموده و الحاق جهانى به ميثاقهاى حقوق بشر را ترغيب مينمايد. كليه كشورها تشويق ميشوند كه به اين اسناد بينالمللى ملحق شوند و تا حد ممكن از قائل شدن تحفظ نسبت به مقررات مندرج در آنها اجتناب ورزند. پ ١۶ هر كشورى بايستى چارچوب مؤثر جهت جبران ناملايمات و خسارات ناشى از نقضهاى حقوق بشر فراهم آورد لازمه تحقق كامل و بدون تبعيض حقوق بشر روند دمكراسى و توسعه اقتصادى مستمر وجود دستگاه قضاييه از جمله ارگانهاى مجرى قانون و دادستانيها عليالخصوص وجود يك نظام قضائى مستقل و وكلاى مستقل براساس استانداردهاى مندرج در اسناد بينالمللى حقوق بشر ميباشند. پ ١۷ كنفرانس جهانى ترس و نگرانى ( dismay ) خود را از نقض حقوق بشر بويژه نقضهايى كه در شكل ژنوسيد، “پاكسازى قومى” و تجاوز به زنان بطور مستمر و وضعيتهاى جنگى، ايجاد وضعيتى كه منجر به اخراج دستجمعى و آواره شدن و پناهنده شدن مردم ميشود ابراز ميدارد. كنفرانس در حاليكه قويا اينگونه اعمال تكان دهنده را محكوم مينمايد مجددا تأكيد ميكند كه مسببين اينگونه جرائم بايستى مجازات شده و اينگونه اعمال عاجلاً متوقف شود. پ ١٨ كنفرانس جهانى نگرانى شديد خود را از تداوم نقض حقوق بشر در كليه نقاط دنيا كه در بيتوجهى نسبت به استانداردهاى مندرج در اسناد بينالمللى حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بينالمللى صورت ميگيرد و عدم جبران خسارت بطور كافى و مؤثر از قربانيان اينگونه اعمال اعلام ميدارد. پ ١۹ علاوه بر آن كنفرانس جهانى حقوق بشر نگرانى خو را از نقض گسترده و مستمر حقوق بشر و وضعيتهايى كه در نقاط مختلف دنيا همچنان موانع جدى در برخوردارى از حقوق بشر را فراهم ميكند اعلام داشته و آنرا محكوم مينمايد. از جمله موارد اين نقضها و موانع شكنجه و رفتارها يا مجازاتهاى خشن، غيرانسانى و خفتآور، اعدامهاى اختصارى و خودسرانه، بازداشتهاى خودسرانه، ناپديد شدن افراد، كليه اشكال نژادپرستى، تبعيض نژادى و آپارتايد، اشغال خاك يك كشور توسط نيروهاى خارجى و سلطهبيگانه، تنفر از بيگانه، فقر، گرسنگى و ساير محروميتهاى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى، نابردبارى مذهبى، تروريسم، تبعيض عليه زنان و فقدان حاكميت قانون ميباشد. پ ١۹ مكرر كنفرانس جهانى حقوق بشر از كشورها ميخواهد تا از هر اقدام يكجانبهاى كه مطابق حقوق بينالملل و منشور سازمان ملل نميباشد و مانع روابط تجارى ميان كشورها است و تحقق كامل حقوق بشر كه در اعلاميه جهانى حقوق بشر بويژه حق هر كس به برخوردارى از يك سطح مناسب زندگى براى تندرستى و رفاه لازم ميباشد از جمله تغذيه و مراقبت پزشكى، بهداشت و خدمات ضرورى اجتماعى تصريح شده است ممانعت ورزد. كنفرانس جهانى تأكيد دارد كه مواد غذائى نبايد بعنوان يك ابزار براى اعمال فشار سياسى مورد استفاده قرار گيرد. پ ٢٠ كنفرانس جهانى تأييد ميكند كه كشورها موظفند طبق اعلاميه جهانى حقوق بشر و ميثاق بينالمللى حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى و ساير اسناد بينالمللى در زمينه حقوق بشر تضمين نمايند كه تحصيلات و آموزش با هدف تقويت احترام به حقوق بشر و آزاديهاى اساسى باشد. كنفرانس جهانى بر ارجحيت گنجانيده موضوع حقوق بشر در برنامههاى آموزشى تأكيد ميكند و از همه دولتها ميخواهد به اين امر توجه نمايند. تحصيلات و آموزش بايستى به حصول درك بيشتر، بردبارى، صلح و روابط دوستانه ميان ملتها نژادها و فرق مذهبى كمك نمايد و مشوقى براى فعاليتهاى سازمان ملل در تعقيب اين اهداف باشد. پ ٢١ بايد بر تلاشهايى كه جهت ايجاد شرايطى كه بواسطه آن هر شخصى بتواند از حقوق جهانى بشر و آزاديهاى اساسى برخوردار باشد افزوده شود و كشورهايى كه در اين امر نياز به مساعدت دارند كمك لازم ارائه گردد. دولتها، سازمان ملل و ساير سازمانهاى بينالدولى ترغيب ميشوند كه بر حجم منابعى كه جهت برنامه با اهداف ذيل تنظيم مينمايند بطور چشمگيرى بيفزايند، قانونگذارى ملى، نهادهاى ملى و زيربناهاى مربوط به حفظ حاكميت قانون و دمكراسى، كمك در زمينه انتخابات، آگاهى دادن به حقوق بشر از طريق آموزش، تعليم و تحصيل و شركت عموم مردم و جامعه مدنى. پ ٢٢ برنامههاى خدمات مشورتى و همكارى فنى تحت نظارت مركز حقوق بشر بايستى بطور مؤثر تقويت شود و از تنوع بيشترى برخوردار باشد و بدين ترتيب كمك عمدهاى در رعايت حقوق بشر بنمايد. از كشورها خواسته ميشود تا به كمكهاى خود تحت اين برنامه هم از طريق بودجه عادى سازمان ملل و هم از طريق كمكهاى داوطلبانه بيافزايند. اجراى كامل و مؤثر فعاليتهاى سازمان ملل در ارتقاء و حمايت از حقوق بشر بايستى اهميت زيادى را كه از طريق منشور سازمان ملل به حقوق بشر داده شده است، نيازها و خواستههاى فعاليتهاى حقوق بشر سازمان ملل كه از طرف كشورهاى عضو مأمويرت داده ميشود را منعكس نمايد. بهمين منظور فعاليتهاى حقوق بشر سازمان ملل بايستى از طريق افزايش منابع مالى تأمين گردد. پ ٢٣ كنفرانس جهانى حقوق بشر نقش مهم و سازنده نهادهاى ملى براى ارتقاء حمايت از حقوق بشر، بويژه در ظرفيت مشورتى خود نزد مقامات ذيربط، نقش آنان و جبران نقض حقوق بشر، نشر اطلاعات مربوط به حقوق بشر و آموزش حقوق بشر را مورد تأييد قرار ميدهد. پ ٢۴ ترتيبات منطقهاى نقش اساسى در ارتقاء و حمايت از حقوق بشر ايفاء مينمايند. آنها بايد استانداردهاى جهانى حقوق بشر را كه در اسناد بينالمللى حقوق بشر مندرج است تقويت و حمايت نمايند. كنفرانس جهانى تلاشهايى را كه جهت تقويت اينگونه ترتيبات و افزايش فعاليتهاى حقوق بشر سازمان ملل را مورد تأييد قرار ميدهد. كنفرانس جهانى ضرورت بررسى امكان ايجاد ترتيبات منطقهاى و منطقههاى فرعى براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر در مناطقى كه اينگونه ترتيبات هنوز وجود ندارد را مورد تأكيد قرار ميدهد. پ ٢۵ كنفرانس جهانى حقوق بشر اهميت نقش سازمانهاى غيردولتى در ارتقاء حقوق بشر و فعاليتهاى بشر دوستانه در سطح ملى، منطقهاى و بينالمللى را به رسميت ميشناسد. كنفرانس كمك اينگونه سازمانها در افزايش آگاهى عموم از موضوعات حقوق بشر، در هدايت آموزش و تحقيقات در اين زمينه، ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاى اساسى را مورد توجه قرار ميدهد. در حالى كه تأييد ميكند مسئوليت اساسى تدوين اسناد مربوط به حقوق بشر با دولتها است، معهذا نقش و كمك سازمانهاى غيردولتى در اين روند را مورد تأييد قرار ميدهند. به همين منظور كنفرانس جهاين اهميت ادامه بحث و گفتگو و همكارى ميان دولتها و سازمانهاى غيردولتى را مورد تأكيد قرار ميدهد. سازمانهاى غيردولتى و اعضاى آنها كه بطور اصيل و واقعى در زمينه حقوق بشر فعاليت دارند بايستى از حقوق بشر و آزاديهاى شناخته شده در اعلاميه جهانى حقوق بشر و از حمايت قوانين داخلى برخوردار باشند. از اين حقوق و آزاديها نبايستى برخلاف اهداف و اصول منشور سازمان ملل استفاده شود. در انجام فعاليتهاى حقوق بشرى سازمانهاى غيردولتى در چارچوب قوانين داخلى و اعلاميههاى جهانى حقوق بشر نبايد دخالت نمود. پ ٢۶ كنفرانس جهانى با تأكيد بر اهميت اطلاعات عينى، مسئولانه و بيطرفانه در زمينه موضوعات مربوط به حقوق بشر و بشردوستانه بر مشاركت هر چه بيشتر رسانههاى جمعى تأكيد مينمايد. اين رسانهها بايستى در چارچوب قوانين داخلى آزاد بوده و مورد حمايت قرار گيرند. فصل سوم هماهنگى بيشتر پيرامون حقوق بشر در سيستم سازمان ملل متحد ١. “كنفرانس جهانى”، هماهنگى بيشتر براى حمايت از حقوق بشر و آزاديهاى اساسى در چارچوب سيستم سازمان ملل را توضيح مينمايد. بدين منظور “كنفرانس جهانى” از كليه ارگانهاى سازمان ملل، اركان و آژانسهاى تخصصى كه فعاليتهاى آنها در ارتباط با حقوق بشر است ميخواهد كه بمنظور تقويت، عقلايى كردن و در يك جريان قرار دادن فعاليتهايشان، با در نظر گرفتن نياز به پرهيز از دوباره كارى نالازم، با يكديگر همكارى نمايند. همچنين كنفرانس جهانى به دبيركل توصيه ميكند، كارشناسان عاليرتبه ارگانهاى ذيربط سازمان ملل و آژانسهاى تخصصى، در جلسات سالانه خود، علاوه بر هماهنگ كردن فعاليتهايشان اثرات استراتژيها و سياستهاى خود جهت برخوردارى از همه حقوق بشر را ارزيابى نمايند. ٢. بعلاوه، “كنفرانس جهانى” از سازمانهاى منطقهاى و نهادهاى برجسته مالى و توسعه بينالمللى و منطقهاى نيز ميخواهد كه اثرات سياستها، برنامههاى خود در ارتباط با برخوردارى از حقوق بشر را ارزيابى نمايند. ٢ مكرر. “كنفرانس جهانى” تصديق ميكند كه آژانسهاى تخصصى و ارگانها و نهادهاى سيستمهاى سازمان ملل و نيز ديگر سازمانهاى بينالدولى كه فعاليتهاى آنان در ارتباط با حقوق بشر است، در تنظيم، ارتقاء و اجراى استانداردهاى حقوق بشر، در محدوده اختيارات مربوط به خود نقش حياتى ايفا مينمايند و ميبايست نتايج كنفرانس جهانى را در چارچوب زمينههاى صلاحيت خود مورد اهميت قرار دهند. ٣. “كنفرانس جهانى” قوياً توصيه ميكند كه به منظور تشويق و تسهيل در تصويب الحاق يا (ابقاء) معاهدات بينالمللى حقوق بشر و پروتكلهاى تصويب شده آن در چارچوب سيستم سازمان ملل و با هدف پذيرفته شدن جهانى شدن آن تلاش همگانى صورت گيرد. دبيركل ميبايست با مشورت با ارگانهاى ناظر بر اجراى معاهدات، برقرارى گفتگوها با كشورهايى كه به معاهدات حقوق بشر ملحق نشدهاند را به منظور شناسايى موانع، و طرق غلبه بر آنها مورد توجه قرار دهد. ۴. “كنفرانس جهانى” كشورها را تشويق به محدود كردن ميزان هر گونه تحقيقاتى كه نسبت به ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر دارند و تنظيم حتيالامكان دقيق و محدود تحفظات مينمايد، و اينكه اطمينان حاصل كنند هيچيك از آنها با قصد و هدف معاهده ذيربط ناسازگار نبوده و بطور منظم تحفظات را به اين اميد كه از ميان برداشته شوند مورد بررسى قرار دهند. ۵. “كنفرانس جهانى” نياز به حفظ انسجام استانداردهاى موجود بينالمللى با كيفيت بالا و پرهيز از گسترش ابزارهاى حقوق بشر را تصديق نموده، رهنمودهاى مربوط به تنظيم ابزارهاى جديد بينالمللى مندرج در قطعنامه ١٢/۴١ مجمع عمومى را مورد تأكيد قرار داده و از ارگانهاى حقوق بشر سازمان ملل ميخواهد، هنگام بررسى تنظيم استانداردهاى جديد بينالمللى، رهنمودهاى فوق را مورد نظر قرار دهند، با ارگانهاى ناظر بر حسن اجراى معاهدات حقوق بشر پيرامون لزوم تنظيم استانداردهاى جديد مشورت كنند و از دبيرخانه درخواست انجام بررسيهاى فنى ابزارهاى پيشنهاد شده جديد را بنمايند. ۶. “كنفرانس جهانى” توصيه ميكند در موارد و هنگام لزوم و بنا به درخواست كشورهاى مورد نظر عضو، مأمورين حقوق بشر به دفاتر منطقهاى سازمان ملل، بمنظور انتشار اطلاعات و ارائه آموزش و كمكهاى فنى ديگر در زمينه حقوق بشر اعزام شوند. لازم است آموزش حقوق بشر به كارشناسان سازمان ملل كه براى خدمت در امور مربوط به حقوق بشر اعزام ميشوند تشكيل شود. ۷. “كنفرانس جهانى” از برپايى اجلاسهاى اضطرارى “كميسيون حقوق بشر” بعنوان يك ابتكار مثبت و از اينكه طرق ديگر مقابله با تجاوزات حاد به حقوق بشر توسط ارگانهاى ذيربط سيستم سازمان ملل مورد توجه قرار گيرد استقبال مينمايد. منابع ١. “كنفرانس جهانى” با نگرانى از نابرابرى فزاينده بين فعاليتهاى “مركز حقوق بشر” و منابع انسانى، مالى و غيره موجود براى انجام آن «فعاليتها و با در نظر گرفتن اينكه منابع، براى ديگر برنامههاى مهم سازمان ملل مورد نياز است، از دبيركل و مجمع عمومى ميخواهد تا از درون بودجههاى عادى موجود و آتى سازمان ملل، براى افزايش قابل ملاحظه منابع جهت انجام برنامههاى حقوق بشر اقدامات فورى بعمل آورده، و براى فراهم آوردن منابع فوق سريعاً اقدام نمايد. ٢. در اين چارچوب، بايد سهم بيشترى از بودجه عادى مستقيماً به “مركز حقوق بشر”، براى پوشش هزينهها و كليه هزينههاى ديگرى كه به عهده “مركز حقوق بشر” است از جمله آنهايى كه به ارگانهاى حقوق بشر سازمان ملل مربوط هستند اختصاص يابد. تأمين مالى داوطلبانه فعاليتهاى همكاريهاى فنى “مركز”، ميتواند به تقويت اين بودجه كمك كند، “كنفرانس” خواستار كمكهاى سخاوتمندانه به صندوقهاى امانى موجود است. ٣. “كنفرانس جهانى” از دبيركل و مجمع عمومى درخواست تأمين منابع كافى انسانى، مالى و غيره براى “مركز حقوق بشر” را دارد تا (اين ارگان) بتواند فعاليتهاى خود را بطور مؤثر، كارآمد و سريع انجام دهد. ۴. “كنفرانس جهانى” با توجه به نيازها به تضمين اينكه منابع انسانى و مالى براى انجام فعاليتهاى حقوق بشر، همانگونه كه توسط ارگانهاى بينالدولى توصيه شده، موجود است، از دبيركل ميخواهد، براساس ماده ١٠١ “منشور سازمان ملل”، و كشورهاى عضو، بمنظور تأمين آن منابع، به نحوى كه با اختيارات فزاينده تخصيص داده شده به “دبيرخانه” متناسب باشد رهيافت منسجمى اتخاذ نمايد. “كنفرانس” از دبيركل دعوت مينمايد كه بررسى كند آيا در برنامه چرخش بودجه، براى تضمين اجراى بموقع و مؤثر فعاليتهاى حقوق بشر به همانگونه كه توسط كشورهاى عضو توصيه شده، نياز به اصلاح روندها، لازم يا مؤثر ميباشد يا خير. مركز حقوق بشر ١. كنفرانس جهانى بر اهميت تقويت مركز حقوق بشر سازمان ملل تأكيد ميكند. ٢. مركز حقوق بشر ميبايست نقش مهمى در هماهنگى و جلب توجهات گسترده براى حقوق بشر را ايفاء نمايد. نقش كانونى مركز حقوق بشر در شرايطى بنحو عالى تحقق مييابد كه اين مركز بتواند با ساير ارگانهاى سازمان ملل هماهنگى كامل داشته باشد. كنفرانس جهانى، با تشخيص اهميت نقش اجزاء تشكيل دهنده حقوق بشر در ترتيبات ويژه مربوط به عمليات حفظ صلح توسط سازمان ملل توصيه مينمايد كه دبيركل تجربه گزارش دهى، و تواناييهاى مركز حقوق بشر و مكانيزمهاى حقوق بشر را در انطباق با منشور سازمان ملل مورد ملاحظه قرار دهد. نقش هماهنگكننده مركز حقوق بشر همچنين براين مطلب دلالت دارد كه دفتر مركز حقوق بشر در نيويورك تقويت شده است. ٣. امكانات كافى مركز حقوق بشر براى سيستم گزارشگران موضوعى و كشورى، كارشناسان، گروههاى كارى و كميتههاى بوجود آمده از ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر ميبايست تضمين گردد. پيگيرى توصيهها بايستى بعنوان يك موضوع با اولويت مورد ملاحظه كميسيون حقوق بشر قرار گيرد. ۴. مركز حقوق بشر ميبايست نقش عمدهترى در ارتقاء حقوق بشر ايفاء نمايد و اين نقش بايستى از طريق همكارى با كشورها و توسط يك برنامه خدمات مشورتى و مساعدتهاى فنى توسعه يافته شكل گيرد. بدين منظور صندوقهاى داوطلبانه موجود ميبايست بنحو اساسى توسعه يافته و بنحو كارآراتر و هماهنگترى مديريت شوند. كليه فعاليتها ميبايست از قواعد مربوط به پروژه مديريت آشكار، برنامه منظور بر ارزيابى پروژه كه بصورت ادوارى صورت ميگيرد تبعيت نمايند. در اين راستا نتيجه اين گونه ارزيابيها و ساير اطلاعات مربوطه بايستى مرتباً در دسترس باشد. مركز حقوق بشر ميبايست بويژه همه ساله حداقل يك اجلاس اطلاعاتى برگزار كنند كه كليه كشورهاى عضو و سازمانهايى كه مستقيماً در پروژهها و برنامههاى آن نقشى دارند بتوانند در آن شركت نمايند. متناسب كردن و تقويت دستگاه حقوق بشر سازمان ملل، از جمله موضوع ايجاد كميسارياى عالى سازمان ملل براى حقوق بشر ١. “كنفرانس جهانى” ضرورت ادامه متناسب كردن دستگاه حقوق بشر سازمان ملل با نيازهاى جارى و آتى جهت ارتقاء و حمايت حقوق بشر، بنحوى كه در بيانيه حاضر منعكس شده و در چارچوب توسعهاى متوازن و پايا براى همه مردم را مورد تصديق قرار ميدهد. ارگانهاى حقوق بشر سازمان ملل، بويژه بايد هم آهنگى، كارآئى و تأثيرگذارى خود را بهبود بخشند. ٢. “كنفرانس جهانى حقوق بشر” به مجمع عمومى توصيه ميكند هنگام بررسى گزارش “كنفرانس” در چهل و هشتمين اجلاس خود، به بررسى موضوع ايجاد “كميسارياى عالى حقوق بشر” و حمايت از همه حقوق بشر اولويت قائل شود. تساوى، كرامت و بردبارى الف. نژادپرستى، تبعيض نژادى، تنفر از بيگانه و ديگر اشكال نابردبار ١. “كنفرانس جهانى” محو نژاد پرستى، تبعيض نژادى، بويژه در اشكال بنيادى شده آنها، نظير آپارتايد، يا منتج از مكاتب برترى يا انحصاريت نژادى يا اشكال معاصر و مظاهر نژادپرستى را بعنوان عمدهترين هدف جامعه بينالمللى و برنامه ارتقاء جهانشمول حقوق بشر مورد توجه قرار ميدهد. ارگانها و آژانسهاى سازمان ملل ميبايد تلاشهاى خود را براى اجراى چنين برنامه كارى كه به “سومين دهه مبارزه با نژادپرستى و تبعيضنژادى ” مربوط است و نيز مأموريتهاى بعدى به همين منظور را تقويت نمايند. “كنفرانس جهانى” قوياً از جامعه بينالمللى تقاضاى كمك سخاوتمندانه به “صندوق امانى برنامه دهه مبارزه با نژادپرستى و تبعيض نژادى” را دارد. ٢. “كنفرانس جهانى” از همه دولتها انجام اقدامات فورى واتخاذ سياستهاى قاطع براى جلوگيرى و مبارزه با كليه اشكال و مظاهر نژادپرستى، تنفر از بيگانه يا نابردبارى مربوط به آن در هر كجا كه لازم باشد را با وضع قوانين مناسب، از جمله اقدامات كيفرى، و با ايجاد نهادهاى ملى براى مبارزه با چنين پديدههايى خواستار است. ٣. “كنفرانس جهانى” از تصميم “كميسيون حقوق بشر” مبنى بر تعيين يك گزارشگر ويژه براى اشكال معاصر نژادپرستى، تبعيض نژادى، تنفر از بيگانه و نابردباريهاى مربوط به آن استقبال ميكند. همچنين “كنفرانس جهانى ” از همه كشورهاى عضو “كنوانسيون بينالمللى محو كليه اشكال تبعيض نژادى تقاضا دارد تنظيم اعلاميهاى تحت ماده ۴ كنوانسيون را مورد توجه قرار دهند. ۴. “كنفرانس جهانى” از كليه دولتها ميخواهد تا طبق تعهدات بينالمللى جهت مقابله با نابردبارى و تجاوزات مربوط به آن در خصوص مذهب يا اعتقادات از جمله اعمال تبعيض عليه زنان و از جمله بيحرمتى به اماكن مذهبى را بكار برده، حق افراد به داشتن آزادى افكار، عقايد، بيان و مذهب را به رسميت بشناسند. همچنين “كنفرانس” از كليه كشورها دعوت ميكند تا مفاد “اعلاميه محو كليه اشكال نابردبارى و تبعيض مبتنى بر مذهب يا اعتقاد” را به مورد اجرا بگذارند. ۵. “كنفرانس جهانى” تأكيد مينمايد كه كليه افراديكه دست به اقدامات جنايى در ارتباط با پاكسازى نژادى ميزنند يا اجازه آنرا ميدهند، شخصاً براى اين چنين تجاوزات به حقوق بشر مسئول و پاسخگو بوده و اينكه جامعه بينالمللى ميبايد همه تلاش خود را براى اجراى عدالت در مورد آنانيكه قانوناً مسئول اين چنين تجاوزاتى هستند بكار برد. ۶. “كنفرانس جهانى” از كليه كشورها ميخواهد بطور انفرادى يا دستجمعى جهت مقابله با اعمال پاكسازى نژادى و خاتمه دادن سريع به آن، اقدامات فورى بعمل آورند. قربانيان اين عمل شنبع پاكسازينژادى محق به دريافت درمانهاى مناسب و مؤثر هستند. ب ـ افراد متعلق به اقليتهاى ملى يا قومى، مذهبى و زبانى ١. “كنفرانس جهانى” از كميسيون حقوق بشر ميخواهد، همانگونه كه در اعلاميه سازمان ملل در خصوص افراد متعلق به اقليتهاى ملى يا قومى مذهبى و زبانى درج شده است به منظور ارتقاء و حمايت مؤثر حقوقشان، راهها و امكاناتى را مورد بررسى قرار دهد و در اين راستا كنفرانس جهانى از مركز حقوق بشر ميخواهد براساس درخواست دولتهاى ذيربط و بعنوان بخشى از برنامه خدمات مشورتى و كمكهاى فنى، مهارت و تخصصهاى شايسته در زمينه موضوعات اقليتها و حقوق بشر و همچنين جلوگيرى و حل اختلافات در وضعيتهاى موجود يا بالقوهاى كه اقليتها در آن درگير هستند مساعدت نمايد. ٢. “كنفرانس جهانى” كشورها و جامعه بينالمللى را به ارتقاء و حمايت از حقوق افراد متعلق به اقليتهاى ملى يا قومى مذهبى و زبانى همانگونه كه در اعلاميه سازمان ملل در خصوص حقوق افراد متعلق به اقليتهاى ملى يا قومى مذهبى و زبانى درج گرديده ترغيب ميكند. ٣. اقداماتى كه عندالاقتضاء ميبايست انجام شود، شامل تسهيل مشاركت كامل آنها (اقليتهاى ياد شده) در تمامى ابعاد سياسى، اقتصادى، اجتماعى، مذهبى و فرهنگى جامعه و در پيشرفت اقتصادى و توسعه در كشورشان ميگردد. ب (مكرر): مردم بومى ١. كنفرانس جهانى از گروه كارى مربوط به جمعيتهاى بومى كميسيون فرعى جلوگيرى از تبعيض و حمايت از اقليتها ميخواهد كه كار تنظيم پيشنويس اعلاميه حقوق مردم بومى را در يازدهمين اجلاس خود تكميل نمايد. ٢. كنفرانس جهانى به كميسيون حقوق بشر توصيه مينمايد كه تجديد مأموريت گروه كارى جمعيتهاى بومى را پس از آنكه گروه مزبور پيشنويس اعلاميه جمعيتهاى بومى را تكميل نمود مورد ملاحظه قرار دهد. ٣. كنفرانس جهانى همچنين توصيه ميكند كه برنامههاى مربوط به خدمات مشورتى و كمكهاى فنى سيستم سازمان ملل به درخواست كمك كشورها كه منافع مستقيمى براى جمعيتهاى بومى آنها در بردارد با نظر مثبت پاسخ دهند. كنفرانس جهانى همچنين توصيه ميكند بدين منظور و در چارچوب كلى تقويت فعاليتهاى مركز حقوق بشر همانگونه كه در اين سند پيشبينى شده است منابع انسانى و مالى كافى براى مركز فراهم گردد. ۴. كنفرانس جهانى كشورها را ترغيب مينمايد تا مشاركت كامل و آزادانه مردم بومى در كليه ابعاد جامعه بويژه در زمينه موضوعاتى كه مربوط به آنها ميشود را تضمين نمايد. ۵. كنفرانس جهانى تصويب مينمايد كه مجمع عمومى از ژانويه ١۹۹۴ يك دهه را بعنوان دهه بينالمللى مردم بومى جهان اعلان نمايد، اين اعلان شامل برنامههاى عملگرايانهاى است كه با مشاركت مردم بومى در خصوص آنها تصميمگيرى ميشود. بدين منظور يك صندوق اعتبارى داوطلبانه، مناسب ميبايست تأسيس شود. در چارچوب چنين دههاى، تأسيس يك مجمع دائمى براى بومى در سيستم سازمان ملل ميبايست مورد ملاحظه قرار گيرد. ب (مكرر دوم) كارگران مهاجر ـ كنفرانس جهانى كليه كشورها را ترغيب مينمايد تا حمايت از حقوق بشر تمامى كارگران مهاجر و خانوادههايشان را تضمين نمايد. ـ كنفرانس جهانى ملاحظه ميكند ايجاد شرايطى كه منجر به پرورش بيشتر توازن، هم آهنگى و بردبارى بين كارگران مهاجر و بقيه جامعه كشوريكه آنها (كارگران مهاجر) در آن اقامت دارند از اهميت ويژهاى برخوردار است. ـ كنفرانس جهانى از كشورها دعوت ميكند احتمال امضاء و تصويب كنوانسيون بينالمللى حقوق تمامى كارگران مهاجر و خانوادههايشان را در اولين زمان ممكن مورد ملاحظه قرار دهند. ج ـ موقعيت مساوى و حقوق بشر زنان ١. كنفرانس جهانى، برخوردارى كامل و مساوى زنان از كليه حقوق بشر و اينكه اين امر نزد دولتها، سازمان ملل يك موضوع با اولويت تلقى گردد را توصيه ميكند. كنفرانس جهانى همچنين بر اهميت يكپارچگى و مشاركت كامل زنان هم بعنوان عاملان و هم بعنوان بهرهمند شوندگان مراحل توسعه تأكيد كرده و نيز اهداف تعيين شده در برنامه اقدامات جهانى براى زنان در جهت توسعه پويا و متساوى همانگونه كه در فصل ٢۴ دستوركار ٢١ اعلاميه ريو درج شده است تصريح ميكند. ٢. وضعيت مساوى و حقوق بشر زنان ميبايست با جريان اصلى سيستم فعاليتهاى گسترده سازمان ملل يكى شود. اين موضوعات ميبايست بطور مرتب و سيستماتيك در ارگانها و مكانيزمهاى مربوطه سازمان ملل مورد توجه و رسيدگى قرار گيرند. بويژه ميبايست گامهايى بمنظور افزايش همكارى و ارتقاء بيشتر ائتلاف بين مقاصد و اهداف كميسيون موقعيت زنان، كميسيون حقوق بشر، كميته امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان ( CEDAW )، ( UNIFEM )، برنامه توسعه سازمان ملل ( UNDP ) و ساير آژانسهاى سازمان ملل، برداشته شود. در اين زمينه، همكارى و هماهنگى بين مركز حقوق بشر و بخش مربوط به پيشرفت زنان ميبايست تقويت شود. ٣. كنفرانس جهانى به ويژه بر اهميت تلاش جهت از بين بردن خشونت عليه زنان در جامعه و زندگى خصوصى، امحاءكليه اشكال تهديدات جنسى و سوء استفادههاى جنسى، استثمار و قاچاق زنان، امحاء تبعيض ناشى از جنسيت در اجراى عدالت، و از بين بردن هر گونه اختلافى كه ممكن است بين حقوق زنان و آثار مضر ناشى از اعمال بعضى از روشها و عادات سنتى، تبعيضات فرهنگى و افراط گرائى مذهبى بوجود آيد تأكيد ميكند. كنفرانس جهانى از مجمع عمومى ميخواهد پيشنويس اعلاميه مربوط به خشونت عليه زنان را تصويب نموده و كشورها را ترغيب نمايد با خشونت عليه زنان مطابق مفاد اعلاميه مزبور مبارزه كنند. نقض حقوق بشر در شرايط درگيرى مسلحانه، نقض اصول اساسى حقوق بشر و قوانين انساندوستانه بينالمللى است. اينگونه موارد نقض حقوق از جمله قتل، تجاوز سيستماتيك، بهرهبردارى جنسى، باردارى اجبارى، بويژه يك واكنش مؤثر را ميطلبد. ۴. كنفرانس جهانى امحاء كليه اشكال تبعيض علنى و مخفيانه عليه زنان را ترغيب ميكند. سازمان ملل ميبايست هدف تصويب جهانى كنوانسيون امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان از سوى تمامى كشورها تا سال ٢٠٠٠ را تشويق نمايد. راهها و روشهاى مخاطب قرار دادن تحفظات بويژه تعداد كثير تحفظات كشورها در قبال كنوانسيون مذكور ميبايست تقويت گردد. از جمله كميته امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان ( CEDAW ) ميبايست به كار بررسى تحفظات كشورها در قبال كنوانسيون ادامه دهد. كشورها ميبايست ترغيب شوند كه تحفظات خود را كه در مغايرت با مقصود و هدف كنوانسيون مزبور بوده و يا قوانين معاهدات بينالمللى ناسارگار است بازپس گيرند. ۵. ارگانهاى نظارت كننده منبعث از ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر ميبايست اطلاعات ضرورى را منتشر كنند تا زنان بتوانند بهرهگيرى مؤثرترى از روشهاى اجرائى موجود در پيگيرى بهرهمند شدن كامل و مساوى حقوق بشر و بدون تبعيضشان داشته باشند. همچنين بمنظور تقويت اجراء تعهد به تساوى و حقوق بشر زنان روشهاى جديدى ميبايست اتخاذ گردد. كميسيون وضعيت زنان ( CSW ) و كميته امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان ( CEDAW ) ميبايست سريعاً احتمال معرفى حق ارائه شكايت از طريق آماده نمودن يك پروتكل اختيارى به كنوانسيون امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان را مورد بررسى قرار دهند. كنفرانس جهانى از تصميم كميسيون حقوق بشر براى بررسى انتصاب يك گزارشگر ويژه در مورد خشونت عليه زنان در جريان پنجاهمين اجلاسش استقبال ميكند. ۶. كنفرانس جهانى، اهميت برخوردارى زنان از بالاترين استانداردهاى سلامتى جسمى و روانى در سراسر طول عمرشان را مورد شناسائى قرار ميدهد كنفرانس جهانى در زمينه كنفرانس جهانى زنان، و كنوانسيون امحاء كليه اشكال تبعيض عليه زنان، همچنين بيانيه ١۹۶٨ تهران، بارديگر براساس تساوى بين زنان و مردان در حق زنان در برخوردارى از توجهات بهداشتى قابل دسترسى و كافى، خدمات برنامه تنظيم خانواده و همچنين دسترسى مساوى به آموزش و پرورش در كليه سطوح تأكيد ميكند. ۷. ارگانهاى نظارت كننده منبعث از ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر ميبايست با استفاده از آمار و ارقام مبتنى بر جنسيت، وضعيت زنان و حقوق بشر زنان را در بررسيها و يافتههايشان منظور نمايند. كشورها ميبايست تشويق شوند تا در گزارشات خود به ارگانهاى مذكور اطلاعاتى را در خصوص وضعيت زنان بصورت موقت و يا دائمى ارائه نمايند كنفرانس جهانى با رضايت به اين مطلب توجه ميكند كه كميسيون حقوق بشر در جريان اجلاس ۴۹ خود قطعنامه را به تصويب رساند كه در آن گفته شده است گزارشگران و گروههاى كارى در زمينه حقوق بشر نيز ميبايست به انجام چنين كارى تشويق شوند. (قطعنامه ۴۶/١۹۹٣) گامهايى نيز ميبايست توسط بخش مربوط به پيشزفت زنان در همكارى با ساير ارگانهاى سازمان ملل بويژه مركز حقوق بشر سازمان ملل جهت تضمين اينكه فعاليتهاى حقوق بشرى سازمان ملل مرتباً نقض حقوق بشر زنان از جمله سوءاستفادههاى مبتنى بر جنسيت را مورد توجه و رسيدگى قرار دهند برداشته شود. آموزش و تعليم پرسنل حقوق بشر و كمكهاى انساندوستانه سازمان ملل جهت مساعدت به آنها در شناسايى و مقابله با نقض حقوق بشر ويژه زنان و انجام فعاليتهايشان بدون تعصب جنسيتى ميبايست تشويق گردد. ٨. كنفرانس جهانى دولتها و سازمانهاى منطقهاى و بينالمللى را به تسهيل دسترسى زنان به پستهاى تصميم گيرنده و مشاركت بيشتر آنها در مراحل تصميمگيرى ترغيب مينمايد. كنفرانس برداشتن گامهاى بيشتر در دبيرخانه سازمان ملل جهت انتصاب و ارتقاء كارمندان عضو و ساير ارگانهاى اصلى و زير مجموعهاى مطابق با منشور سازمان ملل را تشويق مينمايد. دـ حقوق كودك ١. كنفرانس جهانى اصول بيانيه “نخستين خواست براى كودكان” CALL FORER) (CHILDREN FIRST را مورد تصريح قرار داده و در اين رابطه بر اهميت تلاشهاى عمده ملى و بينالمللى بويژه تلاشهاى صندوق كودكان ( UNICEF ) براى ارتقاء احترام به حق بقاء، حمايت، توسعه و مشاركت كودكان تأكيد ميكند. ٢. به منظور دستيابى به تصويب و پذيرش جهانى كنوانسيون حقوق كودك تا سال ١۹۹۵ و امضاء اعلاميه اجلاس سران جهان، برنامه اقدام و همچنين اجراء و اثر آنها از سوى تمامى كشورها بايد اقداماتى انجام گيرد. كنفرانس جهانى كشورها را ترغيب مينمايد كه تحفظات خود را در قبال كنوانسيون در صورتى كه در مغايرت با اهداف كنوانسيون و يا در تعارض با قوانين معاهدات بينالمللى است بازپس گيرند. ٣. كنفرانس جهانى تمامى كشورها را ترغيب ميكند تا اقدامات را بمنظور بكارگيرى منابع موجود در بالاترين سطح ممكن با حمايت همكارى بينالمللى بمنظور دستيابى به اهداف برنامه اقدام اجلاس جهانى سران بعمل آورند. كنفرانس جهانى از كشورها ميخواهد تا مفاد كنوانسيون حقوق كودك را در برنامههاى اقدام ملى خود لحاظ كنند. بوسيله اين برنامههاى اقدامات ملى و از طريق تلاشهاى بينالمللى، اولويت ويژه بايستى به كاهش نرخ مرگ و مير نوزادان، كاهش نرخ سوء تغذيه و بيسوادى و تأمين آب آشاميدنى سالم و آموزش اساسى كودكان اختصاص داده شود. برنامههاى اقدامات ملى ميبايست هر زمان كه لازم شد در جهت مبارزه با وضعيتهاى اضطرارى ناشى از وقوع فجايع طبيعى، درگيريهاى مسلحانه و مسائل شديد كودكان در وضعيت فقر مفرط بكار گرفته شود. ۴. كنفرانس جهانى كليه كشورها را ترغيب ميكند تا با حمايت همكارى بينالمللى به مسئله حاد كودكان بويژه تحت شرايط دشوار بپردازند، با استثمار و سوء استفاده از كودكان ميبايست بطور مؤثر مبارزه شود. از جمله از طريق پرداختن به عوامل ريشهاى آنها به منظور مقابله با نوزاد دختركشى، فحشاء كودك و پورنوگرافى كودك و همچنين ساير اشكال سوء استفاده سكسى. ۵. كنفرانس جهانى از كليه اقدامات سازمان ملل و سازمانهاى تخصصى آن در جهت تضمين حمايت و ارتقاء مؤثر حقوق بشر كودك دختر حمايت ميكند. كنفرانس جهانى كشورها را ترغيب ميكند تا با بررسى محدود قوانين و مقررات موجود، سنتها و روشهايى را كه به موجب اعمال آنها عليه كودك دختر تبعيض واقع ميشود و يا ضررى متوجه آنها ميشود حذف نمايد. ۶. كنفرانس جهانى قوياً از اين پيشنهاد كه دبيركل مطالعهاى را در خصوص روشهاى بهينه كردن حمايت كودكان در درگيريهاى مسلحانه آغاز كند، حمايت ميكند. بمنظور تسهيل مساعدت به كودكان در مناطق جنگى، ارزشهاى انساندوستانه و اقدامات لازم ميبايست بعمل آيد. اين اقدامات ميبايست شامل حمايت از كودكان در مقابل استفاده كنترل نشده از كليه تسليحات جنگى بويژه مينهاى ضد پرسنل بشود. نياز به مراقبتهاى بعدى و بازپرورى كودكان شكنجه شده بواسطه جنگ ميبايست بلافاصله مورد توجه و رسيدگى قرار گيرد. كنفرانس از كميته حقوق كودك ميخواهد كه حداقل سن قانونى جهت خدمت در نيروهاى مسلح را افزايش دهد. ۷. كنفرانس جهانى توصيه ميكند كه موضوعات مربوط به حقوق بشر و وضعيت كودكان بطور منظم از سوى كليه ارگانها و مكانيزمهاى مربوط به سيستم سازمان ملل و همچنين توسط ارگانهاى نظارت كننده آژانسهاى تخصصى در انطباق با وظايفشان مورد بررسى و نظارت قرار گيرد. ٨. كنفرانس جهانى اهميت نقشى كه سازمانهاى غيردولتى در اجراى مؤثر تمامى ابزارهاى حقوق بشر، و بويژه كنوانسيون حقوق كودك ايفاء مينمايند را مورد شناسايى قرار ميدهد. ۹. كنفرانس جهانى به كميته حقوق كودك توصيه ميكند با كمك مركز حقوق بشر بتواند بنحوى سريع و مفيد و مؤثر وظايف خود را به انجام رساند، بويژه با توجه به ميزان بى سابقه تصويب كنوانسيون و تسليم گزارشات كشورها كه متعاقب آن صورت ميگيرد. آزادى از شكنجه كنفرانس جهانى از تصويب كنوانسيون عليه شكنجه و ساير رفتارها و اعمال بيرحمانه و غيرانسانى توسط بسيارى از كشورهاى عضو استقبال ميكند و اميدوار است ساير كشورهاى عضو نيز هر چه سريعتر آنرا تصويب كنند. كنفرانس جهانى تأكيد ميكند كه يكى از وحشيانهترين طرق نقض كرامت انسانى عمل شكنجه است كه در نتيجه آن كرامت فرد قربانى از بين رفته و توانايى ادامه حيات و ساير فعاليتها از وى سلب و يا تا حدى گرفته ميشود. كنفرانس جهانى تأييد ميكند كه طبق قوانين حقوق بشر و قوانين انسان دوستانه، آزادى از شكنجه حقى است كه بايد در كليه شرايط حمايت شود، از جمله در زمان ناآراميهاى داخلى و بينالمللى و يا هنگام درگيريهاى مسلحانه. كنفرانس جهانى بدين ترتيب از كليه دولتها ميخواهد كه هر چه سريعتر به عمل شكنجه خاتمه داده و از طريق اجراى كامل اعلاميه جهانى حقوق بشر و نيز ساير كنوانسيونهاى مربوطه و در صورت لزوم با تقويت مكانيزمهاى موجود اين عمل شيطانى را از بين ببرند. كنفرانس جهانى از كليه دولتها ميخواهد همكارى كاملى را با گزارشگر ويژه به منظور انجام وظايفش داشته باشند. به ضمانت جهانى براى اجراى مؤثر “اصول اخلاقيت طب در مورد نقش پرسنل بهداشتى و بويژه پزشكان در حمايت از زندانيان و بازداشتيان از شكنجه و ساير اعمال يا رفتارهاى بى رحمانه و غيرانسانى” كه توسط مجمع عمومى سازمان ملل تصويب گرديد بايد توجه ويژه داشت. كنفرانس جهانى بر اهميت ساير فعاليتهاى عينى در چارچوب سازمان ملل تأكيد ميكند با توجه به نياز به يارى رساندن به قربانيان شكنجه و تضمين راهحلهاى مؤثرتر براى بازپرورى فيزيكى، روانى و اجتماعى قربانيان، ارائه منابع لازم براى اين منظور بايد از طريق كمكهاى بيشتر صندوق اهدايى براى قربانيان شكنجه به ساير فعاليتها اولويت يابد. دولتها بايد قوانينى را لغو كنند كه به افراد مسئول به نقض شديد حقوق بشر مانند شكنجه مصونيت ميدهد و همچنين بايد موارد نقض را مورد محاكمه قرار داده تا اساس محكمى را براى اجراى قانون پيريزى كنند. كنفرانس جهانى تأييد ميكند كه تلاش براى خاتمه شكنجه بايد بيش از هر چيز به خوددارى از شكنجه تمركز يابد و بدين ترتيب درخواست ميكند پروتكل اختيارى كنوانسيون كه هدف آن ايجاد نظام خوددارى از شكنجه از طريق بازديد دائمى بازداشتگاهها ميباشد هر چه سريعتر تصويب گردد. مفقود شدن اجبارى كنفرانس جهانى ضمن استقبال از تصويب اعلاميه حمايت از افراد محكوم به مفقود شدن اجبارى از كليه دولتها ميخواهد راههاى مؤثر قانونى، ادارى و قضايى بيابند تا از عمل مفقود شدن اجبارى جلوگيرى كرده، به آن خاتمه داده و مورد محاكمه قرار دهند. كنفرانس جهانى تأكيد ميكند كه كليه دولتها موظفند در هر شرايطى هنگامى كه تصور شود فردى بالاجبار در حوزه نفوذى آنان مفقود گرديده بازرسى لازم را انجام دهند و در صورت تأييد اتهامات فرد متخلف را مورد محاكمه قرار دهند. حقوق افراد معلول ١. كنفرانس جهانى تأكيد ميكند كليه حقوق بشر و آزاديهاى اساسى جهانى هستند و بدون استثناء شامل افراد معلول نيز ميشوند. كليه افراد از بدو تولد يكسان هستند و از حقوق مشترك حيات، رفاه،آموزش، كار، زندگى مستقل و شركت فعال در كليه جنبههاى اجتماعى برخوردار ميباشند. بنابراين، هر نوع تبعيض مستقيم يا رفتار تبعيضآميز منفى نسبت به فرد معلول نقض حقوق فرد تلقى ميشود. كنفرانس جهانى از دولتها ميخواهد در صورت لزوم قوانينى را براى تضمين برخوردارى افراد معلول از اين حقوق تصويب يا تعديل كند. ٢. فرد معلول ميتواند همه جا باشد. بايد با نابودى كليه موانع موجود در اجتماع اعم از فيزيكى، مالى، اجتماعى يا روانى كه مشاركت كامل فرد معلول را محدود يا ناممكن ميسازند به اين افراد فرصتهاى مشترك داده شود. ٣. كنفرانس جهانى با توجه به برنامه عمل جهانى براى افراد معلول كه در سى و هفتمين جلسه مجمع عمومى تصويب گرديد از مجمع عمومى و شوراى اقتصادى و اجتماعى درخواست ميكند پيشنويس “قوانين استاندارد براى يكسانسازى فرصت ها براى افراد معلول” كه در جلسه خود در سال ١۹۹٣ تهيه شد را تصويب نمايند. همكارى، توسعه و تقويت حقوق بشر ١. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند فعاليتهاى ملى و بينالمللى به منظور ارتقاء دموكراسى، توسعه و حقوق بشر اولويت يابند. ٢. بايد به تلاشهايى كه به منظور تقويت و تأسيس نهادهاى حقوق بشر، تقويت جوامع مدنى جمعى و حمايت از گروههاى آسيبپذير انجام ميگيرد توجهى خاص شود. در اين بافت، درخواست كمك از سوى دولتها براى انجام انتخابات آزاد و عادلانه و از جمله كمك به جنبههاى حقوق بشرى انتخابات و ارائه اطلاعات به عموم در مورد انتخابات از اهميت خاصى برخوردار است. كمك به تقويت اجراى قانون، ارتقاء آزادى بيان و اجراى عدالت و نيز مشاركت واقعى و مؤثر افراد در فرآيند تصميمگيرى نيز به همان ميزان مهم ميباشد. ٣. كنفرانس جهانى به نياز براى تقويت خدمات مشورتى و كمكهاى فنى از سوى مركز حقوق بشر تأكيد دارد. اين مركز بايد بنابه درخواست كشورها كمكهايى را در خصوص برخى مسائل حقوق بشر ارائه دهد، از جمله در تهيه گزارشات حقوق بشر و در اجراى برنامههاى عمل منسجم و جامع براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر بخشى از اين برنامههاكه بايد در اختيار كشورها قرار داده شوند عبارتند از تقويت نهادهاى حقوق بشر و دموكراسى، حمايت حقوقى از حقوق بشر، آموزش مقامات و سايرين، آموزش جامع و اطلاعات عمومى با هدف ارتقاء احترام به حقوق بشر. ۴. كنفرانس جهانى شديداً پيشنهاد ميكند برنامه جامعى در سازمان ملل به منظور كمك به كشورهايى كه در حال تأسيس يا تقويت ساختارهاى ملى مؤثر در حقوق بشر و اجراى قانونى ميباشند تهيه شود. چنين برنامهاى كه توسط مركز حقوق بشر هماهنگ ميشود بايد بتواند بنابه درخواست دولتها كمكهاى فنى و مالى براى اجراى پروژههاى ملى ارائه دهد. به منظور بهبود مؤسسات جزايى و تنبيهى، آموزش وكلا، قضات و نيروهاى امنيتى حقوق بشر و بهبود هر زمينه فعاليتى مربوط به عملكرد مناسب قانون، اين برنامه بايد به دولتها كمك كند تا برنامههاى عمل را براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر اجرا نمايند. ۵. كنفرانس جهانى از دبيركل سازمان ملل درخواست ميكند تا پيشنهاداتى كه حاوى راههايى، براى تأسيس ساختار و روشهاى عملياتى و ارائه جريانات مالى براى اين برنامه هستند، به مجمع عمومى سازمان ملل ارائه دهد. ۶. كنفرانس جهانى به كشورها پيشنهاد ميكند تا امكان تهيه برنامه عمل ملى كه راههايى را براى بهبود، ارتقاء و حمايت از حقوق بشر ارائه ميدهد بررسى نمايند. ۷. كنفرانس جهانى حقوق بشر تأكيد دارد كه حق جهانى و لاينفك توسعه بايد طبق اعلاميه حق توسعه اجرا شود. در اين بافت، كنفرانس جهانى از تشكيل “گروه كارى موضوعى براى حق توسعه” توسط كميسيون حقوق بشر استقبال ميكند و از اين گروه كارى ميخواهد با مشورت و همكارى ساير ارگانها و آژانسهاى سازمان ملل هر چه سريعتر راههاى جامع و مؤثرى را براى از بين بردن موانع در اجراى “اعلاميه حق توسعه” تنظيم كند و راههايى را براى تجلى دادن حق توسعه در كليه كشورها پيشنهاد كند تا در مجمع عمومى سازمان ملل بررسى شود. ٨. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند سازمانهاى غيردولتى و ساير سازمانهاى محلى و اجتماعى در زمينه حقوق بشر نقش اساسيتر را در سطوح ملى و بينالمللى و در اجراى فعاليتهاى مربوط به حق توسعه با همكارى دولتها در كليه جنبههاى توسعهاى ايفا كنند. ۹. كنفرانس جهانى از دولتها و آژانسها و نهادها ميخواهد تا توان خود را در ارتباط با ساختن نظام حقوقى مؤثر براى حمايت از حقوق بشر و نهادهاى ملى فعال در اين زمينه افزايش دهند. بازيگران همكارى در جهت توسعه بايد به خاطر بسپارند كه توسعه، دموكراسى و حقوق با يكديگر مرتبط ميباشند. كنفرانس جهانى خواهان تهيه برنامهاى جامع، بانك اطلاعاتى منابع و حضور افراد متخصص براى تقويت اجراى قانون و نهادهاى دموكراتيك است. ١٠. كنفرانس جهانى كميسيون حقوق بشر را تشويق ميكند تابا همكارى كميته حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى بررسى پروتكل اقتصادى ميثاق بينالملل حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى را ادامه دهند. ١١. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند كه تحت نظارت مركز حقوق بشر براى برنامههاى خدمات مشورتى و كمكهاى فنى، منابع بيشترى بر پايه تقويت و تشكيل ترتيبات منطقهاى به منظور ارتقاء و حمايت از حقوق بشر تخصيص داده شود. آموزش حقوق بشر ١. از نظر كنفرانس جهانى، آموزش حقوق بشر و اطلاعات عمومى لازمه ارتقا و دستيابى به روابط پايا و هماهنگ با ساير اجتماعات و درك، تحملپذيرى و صلح مشترك ميباشد. ٢. كشورها بايد سعى در ريشهكنى بيسوادى داشته و آموزش را بسوى توسعه كامل شخصيت انسانى و براى تقويت حقوق بشر و آزاديهاى اساسى هدايت كنند. كنفرانس جهانى از كليه كشورها و نهادها ميخواهد حقوق بشر، قانون انسان دوستى، دموكراسى و اجراى قانون را به عنوان درسهايى براى آموزش رسمى و غيررسمى ارائه دهند. ٣. آموزش حقوق بشر بايد حاوى مطالبى از صلح، دموكراسى، توسعه و تحولات اجتماعى طبق ابزارهاى منطقهاى و بينالمللى حقوق بشر باشد تا به درك و آگاهى مشترك با توجه به تقويت تعهد جهانى به حقوق بشر منتهى گردد. ۴. كنفرانس جهانى با توجه به “برنامه عمل جهانى آموزش حقوق بشر و دموكراسى” كه در مارس ١۹۹٣ توسط گروه بينالمللى آموزش حقوق بشر و دموكراسى تصويب گرديد و با توجه به ساير ابزارهاى حقوق بشر به دولتها توصيه ميكند برنامهها و استراتژيهاى خاصى را تنظيم كرده تا آموزش گسترده حقوق بشر و توزيع اطلاعات عمومى را با توجه خاص به حقوق بشر زنان تضمين كنند. ۵. دولتها بايد با همكارى سازمانهاى بين دولتى، نهادهاى ملى و سازمانهاى غيردولتى بطور روزافزون آگاهى افراد را از حقوق بشر و تحملپذيرى مشترك ارتقاء دهند كنفرانس جهانى بر اهميت تقويت “مبارزه اطلاعات عمومى جهانى” سازمان ملل تأكيد دارد. اين گروهها بايد آموزش حقوق بشر را آغاز و از آن حمايت نمايند و بطور مؤثر اطلاعات را در اين زمينه ميان عموم توزيع كنند. برنامه خدمات مشورتى و كمكهاى فنى سازمان ملل بايد پاسخگوى درخواستهاى دولتها براى فعاليتهاى آموزش در زمينه حقوق بشر و براى آموزشهاى تخصصى مربوط به استانداردهاى ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر و حقوق انسان دوستانه و كاربرد آنها براى گروههاى ويژه از جمله نيروهاى نظامى، مأمورين اجراى قانون، پليس و پرسنل بهداشتى باشد. همچنين بايد به آموزش حقوق بشر سازمان ملل براى ارتقاء، تشويق و تمركز بر چنين فعاليتهاى آموزشى توجه داشت. روشهاى اجرايى و ارزيابى ١. كنفرانس جهانى از دولتها ميخواهد استانداردهاى موجود در ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر را در قوانين داخلى خود ارائه دهند و ساختارهاى ملى، نهادها و ارگانهاى جامعه را كه در ارتقاء و حمايت از حقوق بشر مؤثرند تقويت كنند. ٢. كنفرانس جهانى “پيشنهاد ميكند فعاليتها و برنامههاى سازمان ملل تقويت شود تا پاسخگوى نيازهاى دولتهايى باشد كه مايل به تأسيس و تقويت نهادهاى ملى خود براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر ميباشند. كنفرانس جهانى همچنين تقويت همكارى ميان نهادهاى ملى را به منظور ارتقاء و حمايت از حقوق بشر تشويق ميكند، بويژه از طريق تبادل اطلاعات و تجربيات و همكارى ميان سازمانهاى منطقهاى و سازمان ملل. ٣. كنفرانس جهانى به ارگانهاى حقوق بشر، جلسه رؤساى اين ارگانها و جلسه دولتهاى عضو پيشنهاد ميكند به تلاشهاى خود براى هماهنگى گزارشات و رهنمودهاى متعدد براى تهيه گزارش دولتها بر طبق كنوانسيونهاى مربوط به حقوق بشر ادامه داده و دقت داشته باشند كه ارائه گزارش كلى در مورد تعهدات هر دولت باعث تسهيل و تأثير بيشتر تلاشهايشان ميشود. ۴. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند كشورهاى عضو ابزارهاى بينالمللى حقوق بشر، مجمع عمومى و شوراى اقتصادى و اجتماعى ابزارهاى حقوق بشر موجود و مكانيزمها و روشهاى مختلف را بررسى كرده تا از طريق هماهنگى بهتر ميان ابزارها مكانيزمها و روشهاى مختلف با توجه به عدم تكرار وظايف و كارها، كارآيى آنها را ارتقاء دهند. ۵. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند فعاليت براى بهبود عملكرد و از جمله ارزيابى ابزارها ادامه يابد با توجه به پيشنهادات زيادى كه در اين خصوص شده و بويژه پيشنهاد از سوى رؤساى جلسات مربوطه، همچنين بايد از روش ملى جامع كميته حقوق بشر حمايت بيشتر بعمل آيد. ۶. كنفرانس جهانى به كشورهاى عضو ابزارهاى حقوق بشر پيشنهاد ميكند ساير روشهاى اختيارى ارتباطى را مورد بررسى و تأييد قرار دهند. ۶ (در ادامه). كنفرانس جهانى نسبت به عضويت متخلفين نقض كننده حقوق بشر ابراز نگرانى داشتند و از تلاشهاى كميسيون حقوق بشر و “كميسيون فرعى جلوگيرى از تبعيض و حمايت از اقليتها” براى بررسى كليه جوانب حمايت ميكند. ۷. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند كميسيون حقوق بشر امكان اجراى بهتر ابزارهاى موجود حقوق بشر را در سطوح بينالمللى و منطقهاى بررسى كند و از كميسيون حقوق بينالملل ميخواهد به كار خود در مورد دادگاه جنايى بينالملل ادامه دهد. ٨. كنفرانس جهانى از كشورهايى كه تا كنون به عضويت كنوانسيون ١۹۴۶ ژنو و پروتكل مربوطه نپيوستهاند دعوت ميكند تا ضمن عضويت، در سطح ملى و حقوقى تلاش در اجراى كامل آن داشته باشند. ۹. كنفرانس جهانى پيشنهاد ميكند پيشنويس “اعلاميه حقوق و وظايف افراد، گروهها، ارگانهاى جامعه براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاى اساسى شناخته شده بينالملل” سريعتر تكميل و تصويب شود. ١٠. كنفرانس جهانى بر اهميت حفظ و تقويت نظام گزارشگران ويژه، نمايندگان، متخصصين و گروههاى كارى كميسيون حقوق بشر و كميسيون فرعى جلوگيرى از تبعيض و حمايت از اقليتها تأكيد ميكند تا بتوانند وظايف خود را در كليه كشورهاى جهان انجام داده و منابع لازم انسانى و مالى در اختيارشان گذارده شود. ١١. كنفرانس جهانى خواهان نقش فعالتر سازمان ملل براى ارتقاء و حمايت از حقوق بشر و در جهت تضمين احترام كامل به حقوق انسان دوستانه بينالملل در كليه موارد درگيريهاى مسلحانه و بر طبق اهداف و اصول منشور ميباشد. ١٢. براى تقويت برخوردارى از حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى بايد رهيافتهاى جديدى را مورد بررسى قرارداد از جمله نظامى براى تعيين پيشرفت در ميزان تجلى حقوق ميثاق بينالمللى اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى همچنين بايد تلاش مشتركى براى تضمين حقوق اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در سطوح ملى، منطقهاى و بينالمللى انجام داد. تداوم كنفرانس جهانى ١. كنفرانس جهانى حقوق بشر پيشنهاد ميكند مجمع عمومى كميسيون حقوق بشر و ساير ارگانها و آژانسهاى حقوق بشر نظام سازمان ملل روشهايى را براى اجراى كامل و بدون تأخير پيشنهادات مندرج در سند نهايى كنفرانس بررسى كنند و نيز امكان اعلام دهد تا حقوق بشر سازمان ملل را مورد توجه قرار دهند. كنفرانس جهانى همچنين پيشنهاد ميكند كميسيون حقوق بشر سالانه پيشرفتهاى حاصله در اين جهت را بررسى نمايد. ٢. كنفرانس جهانى از دبيركل سازمان ملل درخواست ميكند كه به مناسبت پنجاهمين سالگرد اعلاميه جهانى حقوق بشر از كليه دولتها و ارگانها و آژانسهاى حقوق بشر سازمان ملل دعوت كند تا در مورد پيشرفتهاى حاصله در اجراى سند نهايى كنفرانس گزارش بدوى به پنجاه و دومين جلسه مجمع عمومى از طريق كميسيون حقوق بشر و شوراى اقتصادى و اجتماعى ارائه دهند. به همين ترتيب، نهادهاى حقوق بشر منطقهاى و در صورت لزوم نهادهاى ملى و نيز سازمانهاى غيردولتى ميتوانند نظرات خود را به دبيركل سازمان ملل در مورد اجراى سند نهايى كنفرانس ارائه دهند. بايد به ارزيابى پيشرفت حاصله در جهت دستيابى به هدف تصويب جهانى قراردادها و پروتكلهاى بينالمللى حقوق بشر تصويب شده در چهارچوب نظام سازمان ملل توجهى خاص داشت.