مقاوله نامه اختيارى ميثاق حقوق کودک در مورد شرکت کودکان در جنگ
مقاوله نامه اختيارى ميثاق حقوق کودک در مورد شرکت کودکان در جنگ ترجمه: ن. نوريزاده قدرت اجرايى مقاوله نامه، ١٢ فوريه ٢٠٠٢ (٢٣ بهمن ١٣٨٠) دولتهاى عضو اين مقاوله نامه: براى پيشبرد و حمايت کامل از ميثاق حقوق کودک و تلاش در جهت تحقق گسترده آن و حفاظت حقوق کودک. در تاييد دوباره به رعايت حقوق کودک که مستلزم حفاظت ويژه اى است و ياد آورى و درخواست براى ادامه بهبود وضعيت کودکان در پيشرفت و آموزش آنها بدون تبعيض و در محيطى سرشار از صلح و امنيت. بخاطر آشفتگى و اضطرابى که بوسيله جنگ براى کودکان بوجود ميايد و نتايج دراز مدت آن براى صلح و امنيت پايدار و پيشرفت کودکان زيان آور است. جهت محکوم کردن جنگ که آماج آن کودکان هستند و در مخالفت با حملات مستقيم بر مواضعى که بوسيله قوانين بين المللى محافظت شده اند و مکانهائى که عموما کودکان در آنجا حضور دارند مانند مدارس و بيمارستانها، با توجه به اساسنامه دادگاه جزايى بين المللى رم، بويژه در مورد جرائم جنگى، سرباز گيرى و نام نويسى کودکان زير ١۵ سال و استفاده آنان در جنگهاى داخلى و بين المللى، جرم محسوب ميشود. با توجه به تقويت اجراى مواد ميثاق حقوق کودک مبنى بر نياز مبرم به افزايش حفاظت کودکان در جنگها و منازعات مسلحانه. با توجه به ماده اول ميثاق، انسانى که سن ١٨ سالگى را تمام نکرده است، کودک محسوب ميشود مگر اينکه سن بلوغ از نظر حقوق جارى دولتى کمتر تعيين شده باشد. با اعتقاد به اينکه مقاوله نامه اختيارى حقوق کودک، سن افراد را در جنگها افزايش ميدهد و اين اقدام را يکى از اقدامات اوليه جهت حفظ منافع کودکان ميداند. با توجه به بيست و ششمين کنفرانس بين المللى صليب سرخ و هلال احمر در دسامبر ١۹۹۵، مبنى بر اينکه دولتهاى متخاصم در جنگ بايد گامهاى موثرى در جهت تضمين عدم شرکت افراد زير ١٨ سال در جنگ را بعمل آورند. با استقبال از راى همگانى، (اعضاء ) ميثاق سازمان بين المللى کار، ژوئن ١۹۹۹ شماره ١٨٢ مبنى بر پذيرش حذف کار کودکان و ممنوعيت فورى استخدام اجبارى کودکان براى جنگها. با توجه به محکوميت شديد گروهها و دستجات مسلح و جدا از نيروهاى حکومتى، در استخدام، آموزش و بکارگيرى کودکان براى جنگ در درون و برون مرزها، و نيز محکوميت افرادى که با علم و آگاهى مرتکب چنين اعمالى ميشوند. با يادآورى بر تعهدات هر دولت عضو در پايبندى به مقررات حقوقى بشردوستانه بين المللى در مواقع جنگ. با اصرار بر اجراى مواد اين مقاوله نامه که بدون تعصب و تبعيض در جهت اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد، ماده ۵١ و اسناد مربوط به حقوق بشر تدوين شده است. با يادآورى به شرايط صلح و امنيت بر پايه احترام کامل به اصول مندرج در منشور و رعايت عملى اسناد و قوانين حقوقى بشردوستانه براى حفاظت کودکان بويژه در خلال جنگها و اشغال سرزمينها توسط بيگانگان با شناخت به وضعيت اقتصادى، اجتماعى و جنسى کودکان و احتياجات ويژه آنها و نيز با توجه به آسيب پذيرى کودکان در مواقع استخدام و بکارگيرى آنها در جنگها و مخاصمات که مخالف مواد اين مقاوله نامه است. با توجه به ضروريات اقتصادى، اجتماعى و سياسى که سبب ميشود کودکان در جنگها حضور يابند. با اعتقاد به نياز مبرم در جهت تقويت همکاريهاى بين المللى براى اجراى اين مقاوله نامه و نيز جهت احياى شرايط جسمانى و روانى و بازيابى سلامت اجتماعى کودکان بويژه کسانيکه قربانى جنگها هستند. با تشويق به شرکت در اجتماعات جهت انتشار و اطلاعات و آموزشهاى برنامه هائى که در ارتباط با اجراى مواد اين مقاوله نامه است، بويژه براى کودکان و کودکان قربانى جنگها (دولتهاى عضو اين مقاوله نامه) مواد زير را پذيرفته اند: —————————————————————————————————————— ماده اول دولتهاى عضو مى بايست اقدامات لازم را جهت تضمين عدم شرکت افراد زير ١٨ سال در نيروهاى مسلح براى شرکت در مخاصمات و جنگها بعمل در آورند. —————————————————————————————————————— ماده دوم دولتهاى عضو مى بايست اطمينان حاصل نمايند که افراد زير ١٨ سال به استخدام اجبارى نيروهاى مسلح درنيامده باشند. —————————————————————————————————————— ماده سوم ١- دولتهاى عضو مى بايست حداقل سن داوطلبان خدمت در نيروهاى مسلح و ملى خود را طبق ماده ٣٨ ميثاق حقوق کودک، بند سوم، قرار دهند. اين ماده از ميثاق متضمن اصولى است که از حکومتها ميخواهد اقدامات لازم را جهت حمايتهاى ويژه افراد زير ١٨ سال انجام دهند. ٢- هردولت عضو مى بايست مصوبه و يا پيوستى به اين مقاوله نامه مبنى بر اظهار علاقه به تعيين حداقل سن خدمت افراد در نيروهاى مسلح خود، داشته باشد. همچنين يک دستورالعمل توضيحى مبنى بر حمايت افراد جهت استخدام در نيروهاى مسلح بعمل آورد تا بدين وسيله کسى مجبور به استخدام در نيروهاى مسلح نشود. ٣- هردولت عضوى که اجازه خدمت داوطلبانه به افراد کمتر از ١٨ سال، در نيروهاى مسلح خود ميدهد، ملزم به حداقل مراقبت و حمايتهايى است که در زير آورده ميشود: الف) خدمت (در نيروهاى مسلح) حقيقتا داوطلبانه باشد. ب) خدمت با اطلاع و رضايت والدين و يا قيم قانونى فرد باشد. ج) اين اشخاص (والدين و قيم قانونى) مى بايست کاملا از وظايفى که فرد در چنين خدمات نظامى با آن روبرو است، مطلع باشد. د) اين اشخاص مدرک معتبر و قابل پذيرشى که نشان دهند سن فرد داوطلب است را ارائه بدهند. ۴- هر دولت عضو ميتواند در هر زمان بوسيله يادداشتى خطاب به دبير کل سازمان ملل اظهار علاقه خود مبنى بر اعلام (مذکور) را تحکيم بخشد. دبير کل اين مورد را به اطلاع سائر دولتهاى عضو خواهد رساند. اين چنين يادداشتى از تاريخ دريافت آن بوسيله دبير کل اجرا خواهد شد. ۵- بنابر ماده ٢٨ و ٢۹ ميثاق حقوق کودک، لازمه افزايش سنى که در بند اول اين ماده آمده است، براى مدارسى که تحت کنترل نيروهاى مسلح دولتهاى عضو است، قابل اجرا نمى باشد. —————————————————————————————————————— ماده چهارم ١- گروههاى مسلحى که جدا از نيروهاى مسلح دولتى هستند، نبايد تحت هيچ شرايطى، افراد زير ١٨ سال را جهت شرکت در جنگ به استخدام خود درآورند. ٢- دولتهاى عضو موظف اند اقدامات لازم و عملى را جهت ممانعت از استخدام و بکارگيرى اينگونه افراد، انجام دهند. اين ممانعت ها شامل بکار بردن اقدامات قانونى مبنى بر جرم شناختن اينگونه اعمال است. ٣- اجراى ماده حاضر در وضعيت قانونى دولت عضوى که در حال جنگ است، تاثيرى نخواهد گذاشت. —————————————————————————————————————— ماده پنجم هيچکدام از مواد اين مقاوله نامه نبايد به گونه اى تفسير شود که از قوانين و مقررات دولتهاى عضو و يا قوانين بين المللى و قوانين بشردوستانه بين المللى که همگى براى تحقق بخشيدن و (دفاع) از حقوق کودک وضع شده اند، ممانعت بعمل آورد. —————————————————————————————————————— ماده ششم ١- دولتهاى عضو مى بايست مراحل قانونى، ادارى و اقدامات لازم جهت تصويب و اجراى مواد اين مقاوله نامه را در دستگاه قضايى خود طى نمايند. ٢- دولتهاى عضو متعهد ميباشند که اصول و مقررات مقاوله نامه حاضر را بطور وسيع و با ابزارهاى مناسب به بزرگسالان و کودکان آموزش دهند. ٣- دولتهاى عضو ميبايست اقدامات لازم و عملى را در دستگاه قضايى خود جهت اطمينان از افراديکه در نيروهاى مسلح استخدام شده اند و يا در جنگها بکار گرفته ميشوند در وضعيت مخالف مواد اين مقاوله نامه بسر نبرند. آنان ملزم هستند افرادى را (که وضعيتشان مخالف مواد اين مقاوله نامه است) را يا از خدمت نظام مرخص نمايند و يا در جنگ شرکت ندهند. همچنين دولتهاى عضو موظف اند در صورت امکان کمکهاى لازم را جهت بهبودى جسمى و روانى اين چنين افراد و براى فعاليت اجتماعى مجدد آنها بعمل آورند. —————————————————————————————————————— ماده هفتم ١- دولتهاى عضو مى بايست براى به اجرا درآوردن اين مقاوله نامه با يکديگر همکارى نمايند. اين همکاريها شامل جلوگيرى از هر اقدام و فعاليتى ميباشد که مخالف اين مقاوله نامه است. همچنين اين همکاريها ميتواند در جهت احيا و بازسازى اجتماعى کسانى باشد که قربانى اقدامات مخالف اين مقاوله نامه شده اند. اين همکاريهاى کمکهاى مالى و فنى را نيز شامل ميگردد که با مشاورت دولتهاى عضو مربوطه و سازمانهاى بين المللى انجام ميگيرد. ٢- دولتهاى عضوى که در شرايط انجام اين کمکهاى قراردارند ميبايست کمکهاى دو يا چند جانبه و يا سائر برنامه ها را از طريق موسسات مالى داوطلبانه طبق قوانين مجمع عمومى ارائه دهند. —————————————————————————————————————— ماده هشتم ١- دولتهاى عضو ٢ سال پس از قدرت اجرائى پيدا کردن اين مقاوله نامه گزارشى جامع به کميته حقوق کودک که شامل اطلاعات و اقداماتى که در مورد مواد مقاوله نامه و نيز اقداماتى که در مورد اجراى شرکت افراد و سرباز گيرى انجام داده است، تقديم خواهد نمود. ٢- پيرو ارائه گزارش جامع، بنابر ماده ۴۴ ميثاق حقوق کودک، دولتهاى عضو ميتوانند منبعد هر پنج سال يکبار به کميته حقوق کودک گزارش دهند. ٣- کميته حقوق کودک، ممکن است گزارشات و اطلاعات بيشترى که در ارتباط با مواد اجرايى مقاوله نامه است، از دولتهاى عضو در خواست نمايد. —————————————————————————————————————— ماده نهم ١- اين مقاوله نامه براى هر دولتى که ميثاق حقوق کودک را پذيرفته است و يا آنرا امصاء نموده، آماده امضا ميباشد. ٢- اين مقاوله نامه تابع به تصويب است و براى هر دولتى آماده به الحاق است. اسناد تصويب يا الحاق نزد دبير کل سازمان ملل سپرده خواهد شد. ٣- دبير کل به سمت امانت دار ميثاق و مقاوله نامه حقوق کودک، وظيفه دارد به دولتهاى عضو و دولتهائى که ميثاق را امضا کرده اند، مطابق ماده ٣ اطلاع دهد. —————————————————————————————————————— ماده دهم ١- اين مقاوله نامه ٣ ماه بعد از سپرده شدن دهمين سند تصويب يا الحاق قدرت اجرائى پيدا خواهد کرد. ٢- براى هر دولت که اين مقاوله نامه را تصويب ميکند و يا به آن ملحق ميشود يک ماه بعد از تاريخ سپرده شدن اسناد تصويب يا الحاق قدرت اجرائى پيدا خواهد کرد. —————————————————————————————————————— ماده يازدهم ١- هر دولتى ميتواند در هر زمان بوسيله يادداشت به دبير کل سازمان ملل، اعلان خارج شدن (انصراف) از اين مقاوله نامه را بنمايد، دبير کل اين انصراف راکه به اطلاع دولتهاى عضو ميثاق و دولتهائى که آنرا امضاء کرده اند، خواهند رساند. انصراف از مقاوله نامه بعد از يک سال از دريافت يادداشت دبير کل اجرا خواهد شد. اگر تاريخ سال اعلان انصراف از مقاوله نامه همان سالى منقصى شود که دولت (انصراف دهنده) درگير جنگ است، پس از پايان جنگ انصراف آن دولت به اجرا در خواهد آمد. ٢- اين قبيل اعلان انصراف نبايد روى تعهدات دولت عضو نسبت به اين مقاوله نامه و يا هر قراردادى که قبل از تاريخ اعلان انصراف انجام داده است، تاثيرى گذارد. همچنين اين انصراف نبايد به ادامه روند موضوعاتى که قبلا تحت رسيدگى کميته حقوق کودک قرار داشت، لطمه اى وارد کند. —————————————————————————————————————— ماده دوازدهم ١- هر دولت عضوى ممکن است اصلاحيه اى پيشنهاد کند و آنرا نزد دبير کل سازمان ملل متحد بسپارد. در اين صورت دبير کل اصلاحيه هاى پيشنهادى را به دولتهاى عضو اين ميثاق ابلاغ خواهد کرد و از آنها درخواست خواهد کرد، نشان دهند که آيا مايل هستند کنفرانسى از دولتهاى عضو با هدف بررسى کردن و اخذ راى طرحهاى پيشنهادى تشکيل گردد. بعد از چهار ماه از زمانيکه دبير کل پيشنهاد اصلاحى را به آگاهى دولتهاى عضو رساند، اگر حداقل يک سوم دولتهاى عضو مايل به تشکيل چنين کنفرانسى باشند، دبير کل، کنفرانسى تحت نظر سازمان ملل متحد تشکيل خواهد داد. هر اصلاحيه اى که به اکثريت آراى دولتهاى عضو حاضر و راى دهنده در کنفرانس پذيرفته شود (آن اصلاحيه) براى تصويب به مجمع عمومى ملل متحد تقديم خواهد شد. ٢- اصلاحيه پذيرفته شده زمانى قدرت اجرايى پيدا ميکند که بر طبق بند اول مقاوله نامه حاضر، به تصويب مجمع عمومى سازمان ملل رسيده باشد و اکثريت دو سوم دولتهاى عضو آنرا پذيرفته باشند. ٣- موقعى که اصلاحيه قدرت اجرائى پيدا نمود براى دولت عضوى که آنرا پذيرفته است لازم الاجرا خواهد شد، سائر دولتها کمکان به مقررات اين مقاوله نامه و هرگونه اصلاحيه اى که قبلا پذيرفته اند، ملزم خواهند بود. —————————————————————————————————————— ماده سيزدهم ١- متن مقاوله نامه حاضر به زبانهاى عربى، چينى، انگليسى، فرانسه، روسى و اسپانيايى ميباشد و از اعتبار يکسان برخوردار است و در بايگانى سازمان ملل نگهدارى خواهد شد. ٢- دبير کل سازمان ملل ميبايست رونوشت هاى گواهى شده اين مقاوله نامه را براى تمام دولتهاى عضو ميثاق و تمام دولتهايى که ميثاق را امضا کرده اند، ارسال دارد. برگرفته از تارنمای مرکز اطلاعات سازمان ملل – تهران
