كنوانسيون مربوط به رضايت با ازدواج، حداقل سن براى ازدواج و ثبت ازدواج‌ها
كه براساس قطعنامه (هفدهم) ١۷۶٣ A مورخ ۷ نوامبر ١۹۶٢ مجمع عمومى براى امضا و تاييد گشوده شده است اين كنوانسيون از ۹ دسامبر ١۹۶۴ براساس ماده ۶ به اجرا درآمده است. دولت‌هاى طرف قرارداد، با تمايل، براى ترويج و حمايت از احترام همگانى براى حقوق بشر و آزادي‌هاى بنيادى و رعايت اين حقوق و آزادي‌ها براى همه انسان‌ها، براساس منشور ملل متحد بدون تمايز از حيث نژاد، جنسيت، زبان يا دين، با يادآورى اينكه ماده ١۶ اعلاميه جهانى حقوق بشر تصريح مي‌كند كه: ١ـ مردان و زنان در سن قانونى، بدون هيچ محدوديتى از نظر نژاد، مليت يا دين، حق دارند ازدواج كنند و خانواده تشكيل دهند. مردان و زنان داراى حقوق برابر براى ازدواج، در طول ازدواج و در فسخ آن هستند. ٢ـ ازدواج بايد فقط با رضايت كامل و آزادانه زوجى كه قصد ازدواج دارند، ثبت شود، با يادآورى مجدد اينكه مجمع عمومى سازمان ملل متحد در قطعنامه (نهم) ٨۴٣ مورخ ١۹۵۴ اعلام كرد بعضى رسوم، قوانين و روش‌هاى باستانى مربوط به ازدواج و خانواده با اصول تعيين شده در منشور ملل متحد و اعلاميه جهانى حقوق بشر مغايرت دارند، با يادآورى اين امر‌كه كليه كشورها، ازجمله آنهايى كه مسئوليت اداره سرزمين‌هاى غيرحاكم بر خود و تحت قيمومت را تا دستيابى آنها به استقلال بر عهده دارند يا بر عهده مي‌گيرند، بايد تمامى اقدامات مناسب را، با نظرى به لغو چنين رسوم، قوانين و روش‌هاى باستانى، با تضمين، ازجمله، آزادى كامل در انتخاب همسر، حذف كامل ازدواج‌هاى كودكان و نامزدكردن دختران جوان پيش از سن بلوغ، تعيين مجازات‌هاى مناسب، هر جا لازم باشد، و تعيين دفترى دولتى يا دفترى ديگر كه همه ازدواج‌ها در آن ثبت شود، به عمل آورند، بدين وسيله با اجراى مفاد پيش‌بينى شده در زير موافقت مي‌كنند: ماده ١ ١ـ هيچ ازدواجى نبايد بدون رضايت كامل و آزادانه دو طرف قانونا به ثبت برسد، چنين رضايتى پس از اطلاع‌رسانى مقتضى و در حضور مقام صالح براى اجراى مراسم ازدواج و شهود، به گونه‌اى كه به وسيله قانون تجويز شده، بايد شخصا به وسيله دو طرف ابراز شود. ٢ـ بدون توجه به هر نكته‌اى در پاراگراف يك فوق، براى يكى از طرفين نبايد ضرورى باشد هنگامى كه مقام صالح راضى است كه شرايط استثنايى است و اينكه آن طرف، در مقابل يك مقام صالح و به روشى كه ممكن است به وسيله قانون تجويز شده باشد، ابراز رضايت كرده و رضايتش را پس نگرفته، حاضر باشد. ماده ٢ كشورهاى طرف اين كنوانسيون بايد براى تعيين حداقل سن براى ازدواج اقدام قانونى انجام دهند. ازدواج هيچ فردى كمتر از اين سن نبايد به طور قانونى به وسيله هيچ فردى به ثبت برسد مگر در شرايطى كه مقامى صالح با توجه به دلايل جدى و معتبر به نفع زوجى كه قصد ازدواج دارند، با آن موافقت كند. ماده ٣ همه ازدواج‌ها بايد به وسيله مقامى صالح در يك دفتر اسناد رسمى مناسب به ثبت برسند. ماده ۴ ١ـ اين كنوانسيون تا ٣١ دسامبر ١۹۶٣ براى امضا از جانب كليه كشورهاى عضو سازمان ملل متحد يا اعضاى هر يك از كارگزاري‌هاى تخصصى و هر كشور ديگر كه به وسيله مجمع عمومى سازمان ملل متحد دعوت شده تا طرف اين كنوانسيون شود، مفتوح است. ٢ـ اين كنوانسيون در معرض امضا و تصويب قرار دارد. اسناد تصويب نزد دبيركل سازمان ملل متحد امانت گذاشته مى شود. ماده ۵ ١ـ اين كنوانسيون براى پيوستن همه كشورهايى كه در ماده ۴، پاراگراف يك به آنها اشاره شده بازخواهد بود. ٢ـ پيوستن با سپردن سند الحاق به دبيركل سازمان ملل متحد انجام خواهد شد. ماده ۶ ١ـ اين كنوانسيون در نوزدهمين روز پس از تاريخ سپردن هشتمين سند تصويب يا پيوستن، نافذ و داراى قوت قانونى خواهد بود. ٢ـ اين كنوانسيون براى هر كشورى كه پس از سپردن هشتمين سند تصويب يا پيوستن آن را تصويب مي‌كند يا به آن مي‌پيوندد، در نوزدهمين روز پس از سپردن سند تصويب يا پيوستن آن كشور، قوت قانونى مي‌يابد و نافذ مي‌شود. ماده ۷ ١ـ هر كشور طرف قرارداد مي‌تواند با اطلاع كتبى به دبيركل سازمان ملل متحد اين كنوانسيون را فسخ كند. فسخ كنوانسيون يك سال پس از تاريخ دريافت اطلاعيه كتبى به وسيله دبيركل قطعيت مي‌يابد. ٢ـ اين كنوانسيون از تاريخى كه تعداد طرف‌هاى آن به علت فسخ به كمتر از هشت كاهش يابد، قدرت واعتبار قانونى خود را از دست مي‌دهد. ماده ٨ هر اختلافى كه ممكن است بين هر دو كشور طرف قرارداد يا بيشتر در ارتباط با تعبير يا اجراى اين كنوانسيون به وجود آيد كه با مذاكره برطرف نشود، بايد براى تصميم به درخواست كليه طرفين اختلاف به ديوان بين‌المللى دادگسترى ارجاع شود، مگر اينكه طرفين با شيوه ديگرى براى سازش موافقت كنند. ماده ۹ دبيركل سازمان ملل متحد به كليه كشورهاى عضو سازمان ملل متحد و كشورهاى غيرعضو كه در ماده ۴، پاراگراف يك تصريح شده‌اند، اطلاعات مربوط به اين كنوانسيون را به شرح زير اطلاع مى دهد: (الف) امضاءها و اسناد تاييد دريافتى براساس ماده ۴؛ (ب) اسناد پيوستن دريافت شده براساس ماده ۵؛ (ج) تاريخى كه اين كنوانسيون براساس ماده ۶ قدرت قانونى و رسميت مي‌يابد؛ (د) اطلاعات مربوط به اعلام فسخ كه براساس ماده ۷، پاراگراف يك دريافت شده؛ (هـ) فسخ براساس ماده ۷، پاراگراف ٢. ماده ١٠ ١ـاين كنوانسيون كه متون چينى، انگليسى، فرانسوى، روسى و اسپانيايى آن از اعتبار يكسان برخوردار است، به بايگانى سازمان ملل متحد سپرده مى شود. ٢ـ دبيركل سازمان ملل متحد يك نسخه تصديق شده اين كنوانسيون را براى كليه كشورهاى عضو سازمان ملل متحد و كشورهاى غيرعضو تصريح شده در ماده ۴، پاراگراف يك ارسال مى دارد. برگرفته از تارنمای مرکز اطلاعات سازمان ملل – تهران
