محکومیت جهانی برای جمهوری اسلامی ایران : www.iranhrc.org
روز سه شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۳، پیش نویس قطعنامه برای حقوق بشر در ایران در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پس از بررسی، با ۷۸ رای موافق، ۳۵ رای مخالف و ۶۹ رای ممتنع، به تصویب رسید. جلسه کمیته سوم با معرفی قطعنامه توسط کشور تهیه کننده(کانادا) آغاز شد که با استناد به گزارش احمدشهید( گزارش گر ویژه ایران)، تاکید بر وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران داشت. در پی این محکومیت جهانی ، غلام حسین دهقانی، نماینده ایران در این نشست، با برون فکنی بر اساس حمله به مواضع حقوق بشری کانادا و وضعیت حقوق بشر در اسرائیل، واکنش نشان داد.
گزارش کامل واکنش ایران و سایر کشورها در جلسه کمیته سوم :
بررسی پیش نویس قطعنامه برای ایران در کمیته سوم، با سخنرانی نماینده کانادا، به عنوان کشور تهیه کننده قطعنامه، آغاز شد. نماینده کانادا، در سخنرانی خود، با اشاره به عدم بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران به ویژه در خصوص وضعیت زنان و اقلیت های مذهبی، تاکید کرد که وعده های بهبود حقوق بشر در ایران توسط مقامات دولت حسن روحانی طی این مدت غیر واقعی بوده است. نماینده کانادا گزارش دبیر کل و گزارش گر ویژه سازمان ملل، را نیز گواه بر وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران خواند و گفت که با توجه به همه اتفاقات یک سال اخیر، بیش از پیش مهم است که جامعه جهانی نظرش را در خصوص حقوق بشر ایران، بیان کند. او توضیح داد که در گزارش ها ، گفته شده بود که در برخی موارد، وضعیت بهتر شده، ولی این پیش نویس از جمهوری اسلامی می خواهد که موارد متعددی از ضعف ها و تخلف ها را که در گزارش احمد شهید (گزارش گر ویژه ایران) به آن اشاره شده را بهبود بخشد اعدام در ملاء عام، تبعیض علیه زنان، ازدواج زود هنگام، تبعیض علیه اقلیت های مذهبی و گروه های اتنیک، عدم تطبیق قوانین قضایی و سیستم قضایی جمهوری اسلامی با تعهدات بین المللی، نقض حقوق روزنامه نگاران ، عمده انتقاداتی بود که نماینده کانادا در معرفی پیش نویس قطعنامه، به آن اشاره داشت. او در ادامه اضافه کرد: ” ما از دولت جمهوری اسلامی ایران می خواهیم که مانند “یو پی آر”، با دیگر نهادهای سازمان ملل همکاری کند. ضمن اینکه “یو پی آر” چند هفته پیش نشان داد که ایران به تعهدات ۲۰۱۰ خود عمل نکرده و فقط قول دادن کافی نیست ما تغییرات واقعی را می خواهیم.” نماینده کانادا با تاکید بر نقش “کمیته سوم”، به عنوان کمیته ای که برای وضعیت حقوق بشر در تمام دنیا مسئولیت دارد، خواستار توجه اعضای این کمیته به وضعیت حقوق بشر در ایران شد. او خاطرنشان کرد که افرادی در ایران ، حتی برخی از درون حکومت، که خواهان تغییرات مثبت هستند، با ما توافق نظر دارند. مواضع نماینده کانادا در معرفی پیش نویس قطعنامه، بلافاصله با واکنش تند غلام حسین دهقانی نماینده جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. او با انتقاد از اینکه یکبار دیگر پیش نویس قطعنامه توسط کشور کانادا تهیه شده، حملات خود را آغاز کرد و گفت که کانادا برخورد خصمانه با جمهوری اسلامی دارد . غلام حسین دهقانی، در سخنرانی خود، با تغییر موضوع جلسه (بررسی پیش نویس قطعنامه برای ایران)، کشور تهیه کننده پیش نویس (کانادا) را به باد انتقاد گرفت و گفت : ” چرا این کشور در رابطه با نقض حقوق بشر در کشورهای دیگر مشکلی ندارد؟ چرا به اسرائیل اعتراض نکرده است ؟!” دهقانی سپس ، به همکاری دولتش با روند “یو پی آر”، اشاره کرد و از اینکه این قطعنامه به همکاری ایران با سازمان ملل توجه ندارد، انتقاد کرد. او همچنین با انتقاد از صدور “قطعنامه های کشوری”، آن را “برخورد سیاسی با برخی از کشورها” توصیف کرد و افزود: “یک سری گزارش گر ها می آیند و گزارش هایی می دهند که هر چه می خواهند ، می نویسند و اصلا معلوم نیست که گزارش ها درست است یا نه ؟ گزارش گر ایران از جمله این هاست و این گزارش اصلا قابل اتکا نیست . این گزارش به اعتبار سازمان ملل، صدمه می زند و امکان همکاری را، اگر ناممکن نکند، مشکل می کند.” دهقانی در ادامه افزود: دولت جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده است که می خواهد ، همکاری در چهارچوب وضعیت حقوق بشر را بهتر کند ، ولی تحت فشار های یک طرفه قرارمی گیرد.
پس از معرفی قطعنامه توسط کانادا و واکنش نماینده دولت جمهوری اسلامی ایران، برخی کشورهای حامی دولت ایران، به شرح زیر اعلام موضع کردند:
بلاروس: نماینده کشور بلاروس که دولت متبوع وی از جمله ناقضان حقوق بشر در سطح جهان است ، گفت که همان نظر کشورهای عدم تعهد را دارد که گزارش گر ویژه کشوری را قبول ندارد و می خواهد که به “یو پی آر” بسنده شود.
او همچنین مدعی شد که وضع قوانین کودکان و زنان در ایران، از جمله زنان و گروه های اتنیک و اقلیت های مذهبی، روند بهبود داشته و ادامه داد که قطعنامه نشان دهنده این است که تعدادی از کشورها می خواهند ، این کشور را تحت فشار قرار بدهند و با این وصف بلاروس علیه این قطعنامه رای خواهد داد.
کره شمالی: ضمن موضع گیری بر علیه گزارش گر ویژه کشوری، قطعنامه را، ” برخورد با دولت ایران” و “کاملا سیاسی”، توصیف کرد. او گفت که رای کشورش به قطعنامه منفی است.
چین: نماینده کشور چین ، که کشورش با قرار دادهای میلیاردی خود در همه حال از وجود حاکمیت اسلامی در فروش اجناس بنجل خود به ایران سود سرشاری برده است ، در دفاع از منافع خود گفت : معتقد هستیم که این نوع قطعنامه ها باعث از بین رفتن اعتماد می شوند و ما مخالف رای می دهیم.
ونزوئلا: ما با خطوط کلی کشورهای عدم تعهد همراهی می کنیم که مخالف قطعنامه های کشوری هستند و این را سیاسی می داند و مخالف منشور سازمان ملل می داند و فکر می کند که شرکت در یو پی آر کافی است و ما به عنوان مخالف قطعنامه رای می دهیم.
سوریه: نماینده دولت اسد(سوریه) معتقد است کشورها اجازه ندارند در مسائل داخلی کشورهای دیگر دخالت کنند و ما معتقد به گفت و گو هستیم و برای بهبود حقوق بشر باید مسئله سیاسی را کنار بگذاریم . این قطعنامه ربطی به بهبود حقوق بشر ندارد و سیاسی کردن مسئله حقوق بشر فقط کار کمیته سوم را سیاسی می کند و ما مخالف قطعنامه، رای می دهیم.
فدراسیون روسیه: کشور ما مخالف قطعنامه های یک طرفه است . “یو پی آر ” وجود دارد و ما تعجب می کنیم که نویسندگان این پیش نویس، با این همت، تهیه قطعنامه را دنبال می کنند.
کوبا: ما موافق با این برخورد نیستیم و معتقد به بی طرفی هستیم و به همین دلیل کوبا علیه این قطعنامه رای خواهد داد.
پس از موضع گیری کشورهای حامی جمهوری اسلامی ایران که همگی مخالف تصویب قطعنامه بودند، رای گیری برای قطعنامه انجام شد که با ۷۸ رای موافق، ۳۵ رای مخالف و ۶۹ رای ممتنع، محکومیت جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسید.
موضعگیری کشورها اما پس از تصویب قطعنامه نیز ادامه داشت:
شیلی: از ایران می خواهیم که با نهادهای سازمان ملل همکاری و به نگرانی های مستند شده در گزارش دبیر کل، توجه کند
نماینده این کشور با اشاره به وعده های حسن روحانی، گفت که با امید به بهبود و عملی شدن وعده ها به ویژه در خصوص آزادی بیان و وضعیت اقلیت ها و وضعیت زنان در ایران، به قطعنامه رای مثبت داده است.
ایران: از کشورهایی که در مخالفت با قطعنامه رای دادند تشکر کرد و مدعی شد کشورهایی که رای منفی دادند، شک دارند که چنین روش هایی جواب بدهد. نماینده دولت ایران، ادامه داد: ما معتقد هستیم که این کار مثبت نیست. با وجود برخورد بعضی از کشورها ما با سازمان ملل و مکانیسم های مشخص آن همکاری می کنیم.
اوروگوئه: ما آن بخش از گزارش دبیر کل را که در رابطه با بهبود وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی است، تاکید می کنیم و می خواهیم که دولت ایران با گزارش گر ویژه همکاری داشته و همین طور مکانیسم های اعدام در ملاء عام، اعدام های سیاسی ، شلاق ، قطع اعضای بدن و … ملغی شود
و در رابطه با مسئله آزادی بیان و دسترسی آزاد مردم ایران به اینترنت، دولت حسن روحانی با دفتر کمیساریای عالی همکاری کند. و بر همین اساس موارد نقض حقوق بشر در ایران لغو شود، برای همین به قطعنامه رای ممتنع می دهیم.
اندونزی: ما تایید می کنیم که برایمان مسئله حقوق بشر در ایران مهم است و فکر می کنیم با وجود بهبود نسبی، هنوز جا برای بهتر شدن وجود دارد و از دولت ایران می خواهیم با جامعه بین المللی همکاری کند که این برای برای بهبود وضعیت حقوق بشر و “یو پی آر” مهم است.
گواتمالا: ما ادامه نقض حقوق بشر در ایران را محکوم می کنیم. ما در دومین دور” یو پی آ” پیشنهاداتی را ارایه دادیم و شاهد بودیم که کشورهای بیشتری در “یو پی آر” این دور وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران را محکوم کردند. دولت ایران باید بیشتر از این با کمیساریا و بقیه نهادهای سازمان ملل همکاری کند و به قول هایی که می دهد عمل کند.
نماینده گوتمالا آخرین سخنران بود و موضع گیری پنج کشور، به علت تمام شدن زمان، به روز چهارشنبه موکول شد.
