محصور میان حکومت اسلامی، جامعه و فرهنگ سنتی : www.iranhrc.org
All Human Rights for all in Iranwww.iranhrc.org
مصائب زن در جامعه ایرانی؛
پنجشنبه ۲ مهر ۱۳۹۴ – ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵
|
پیشدرآمد: صحبت از آن میشود که در جامعه ما به عنوان یک کالا به زن نگاه میگردد و هر روزه زنان و دختران ما خشمگینتر از گذشته، نگران آینده خود در تمامی جهات هستند و نیز کاسهی صبرشان از این همه ظلمی که بر آنها روا میشود لبریزتر… اما زنان در جامعه ایران با مبارزه مدنی خود در هر برهه ای از تاریخ کشورمان سعی کرده اند گامی به جلو بردارند تا مطالبات خود را در مقابل سد قوانین اسلامی و حکومتی از یک سو و اعتقادات جامعه سنتی از سویی دیگر، کسب کنند، نوشتار پیش رو به مصائب زنان در جامعه کنونی ایرانی اسلامی میپردازد. نقض حقوق زنان به وسیله قانون، شرع و عرف در جامعه اسلامی و مردسالارانه ایران برخی از این موارد ظلم و ستم بر زنان را شرعی، قانونی، عرفی، حق بلاشک، بدون تردید و بدیهی مرد مینامند و میگویند طبق رسم و رسوم پیشینیان باید این گونه با زن ها رفتار کرد! متاسفانه در بخشی از جامعهی روشنفکری ما هم این تصور اشتباه و از بن غلط وجود دارد. غالبا در ایران چون شرع، قانون و عرف حاکم بر مردم، به مردها این اجازه را داده که به زن به چشم مال، دارایی و ملک نگاه کنند؛ واضح و آشکار است که زنان در چه موقعیت و سیتینگ تاسفباری زندگی میکنند و هر لحظهی آن، همانند کابوسی بر آیندهی تحصیلی، شغلی و تمام پایگاهها و موقعیتهای فردی و اجتماعی او تاثیر شگرف و ناگواری دارد. در ایران اعتماد به نفس زن را خدشهدار میکنند و زیر سوال میبرند؛ در برخی از خانوادههای سنتی ایران، هنوز تعصبات قدیمی و کهنهپرستانه همچنان حاکم است و زنان را براساس این اعتقادات پوچ و بیهوده، مورد سوءاستفاده قرار میدهند. مردسالاری، دیکتاتوری کوچک در قالب خانواده مردسالاری در ایران به صورت ریشهای و قومی وجود دارد، که این نقش را پدر خانواده به عهده دارد، یا در صورت نبود پدر، این وظیفه به فرزند ارشد پسر خانواده واگذار می شود و باز هم ظلم به زنان مداوما تکرار می گردد. مردسالاری بدین مفهوم که یک نوع دیکتاتوری کوچک در قالب خانواده ، در اکثر جوامعی که هنوز نهاد خانواده سنتی چهارچوب خود را حفظ کرده است و به صورت پدرسالار یا مردسالاری اداره میشود، وجود دارد. این مرد حرف اول و آخر را میزند و دیگران حتی در مقام مشورت هم قرار نمیگیرند و در این میان به دختران و زنان که از همه آسیبپذیرتر هستند، ستم بیشتری وارد می شود. مصادیقی که حقوق انسانی زن به واسطه آن نقض میشود عبارتند از؛ – کارهای سخت، تکراری و طاقت فرسایی که زن در خانه باید به صورت روزانه انجام دهد؛ خانهداری در جامعه سنتی ما به عنوان شغل پنداشته نمیشود و زنان بابت انجام آن نیز حقوقی دریافت نمیکنند و این مصداق همان کارگر بی اجر و مواجب است. از کار بی مزد زنان، به عنوان وظیفه شرعی و قانونی نام برده میشود. – به کارگیری زنان در کارگاهها و تولیدیهای مختلف و اعتقاد به اینکه زنان نیروی کار ارزانی هستند و کارفرما در مقابل ساعات طولانی کار آنها، دستمزد ناچیزی پرداخت میکند. – در موضوعات حقوقی مانند شهادت و گواهی، دیه و خونبها، ارث و میراث و… در ایران زنان در برابر مردان حقوق مساوی ندارند. گاهی پیش آمده خانوادههای سنتی، زن را از ارث محروم کردهاند و گفتهاند “بردن ارث، فقط حق مرد است.” – در موضوع ازدواج “حق طلاق با مرد است.” پس از طلاق و متارکه فرزندان با شرایط خاصی به پدر سپرده میشوند. در نهایت به مادر اجازه داده میشود هفتهای یک بار فرزند خود را ببیند. – حق انتخاب در موضوع ازدواج در ایران با مردان است؛ یعنی مردها اجازه دارند به خواستگاری بروند و دختری را انتخاب کنند؛ اما مشاهده شده که این حق برای زنان، جزو مکروهات و برخلاف شرع و عرف است. – مرد ایرانی خصوصا با عقاید اسلامی این حق را برای خود شرعی می پندارد که چندین زن را همزمان در عقد خود داشته باشد، خواه دائم خواه موقت و یا حتی به صورت صیغهای چند ساعته! – زن در ایران حق قضاوت در محاکم قضایی و دادگستری را ندارد. در بعضی مواقع حتی اجازه وکالت نیز به زن داده نمیشود. – از آنجا که ایران کشوری اسلامی است یک زن مسلمان نمیتواند مرجع تقلید سایر مسلمانان گردد. مبارزه زنان ایرانی برخی از مردان به چشم حقارت به زنان نگاه میکنند؛ حقارتی که در طول تاریخ از فرهنگ، دین و مذهب، قانون و حاکمیت اسلامی سرچشمه گرفته است. در مقابل ما شاهد زنانی هستیم که خود به تنهایی بار زندگی را به دوش میکشند و در برابر این حقارت تاریخی مبارزه میکنند. در ایران کسی که خواهان برابری زن و مرد باشد مجرم محسوب میشود و با او برخوردهای حقوقی و قانونی و حتی فراقانونی نیز میشود. اگر کسی در زمینهی دفاع از حقوق زنان فعالیتی داشته باشد، مخالف نظام، سیاهنما، فاسد، دشمن اسلام و محارب با خدا شناسانده میشود و معمولا با اتهامهایی شبیه “اقدام علیه امنیت ملی” و “تبلیغ علیه نظام” به تحمل جریمهها و زندانهای بلندمدت و انواع محرومیتهای اجتماعی محکوم میشود. در ایران بیش تر مردان از شاغل بودن زنان واهمه دارند؛ چون فکر بیمارگونه برخی از این مردان این احساس را همیشه همراه خود دارند که اگر زنی استقلال مالی داشته باشد، امکان دارد کانون خانواده دچار فروپاشی شود، شوهرش را به راحتی تنها گذارد و به تنهایی زندگیاش را ادامه دهد. زن از دیدگاه شرع، قانون و عرف جامعه، باید در صحنهی خانواده همسری فداكار و قانع، مادری مهربان و پرعاطفه و در صحنهی اجتماع باید با عفت و حجاب ظاهر شود. ريشه مشكلات زنان تنها جز به نقض قوانين بازنمیگردد؛ بلكه زيرساختهای ناصحيح و فرهنگ غلط حاکم بر جامعه و وجود سنتهای نادرست نيز از عوامل عدم تحقق آزادی و جنبشهای آزادیخواهانه زنان هستند.