موضع گیری سودویند در بیست و هشتمین نشست شورای حقوق بشر
لزوم توجه بیشتر دولت ها به افراد دارای معلولیت
پنجشنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۳ – ۱۲ مارس ۲۰۱۵
به نظر میرسد در بسیاری از کشورها، فضاهای ساخت بشر هنوز براساس پیشفرض وجود یک انسان متوسط استاندارد بنا گذاشته میشود و در نتیجه محیطی که برای همان انسان متوسط ساخته میشود برای همه افراد به طور برابر قابل دسترس نیست. در روز سه شنبه نوزدهم اسفندماه ۱۳۹۳ نهاد غیر دولتی سودویند در جریان نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد «پنل گفتگوی تعاملی با گزارشگر ویژه افراد دارای معلولیت»، در ارتباط با مسئله جامعه معلولین و نبود آمار دقیق از طرف دستگاههای دولتی و همچنین عدم برخورداری جامعه معلولین از فرصتها و مشارکتهای جامعه موضع گیری کرد. در این رویداد «مهری جعفری» حقوقدان و فعال حقوق بشر به نمایندگی از این نهاد اتریشی در مقر شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو ضمن انتقاد از تبعیضهای موجود خواهان آموزش عمومی در رابطه با افراد دارای معلولیت شد. وی دلایل نابرابریهای موجود را فقدان شدید آموزش عمومی در رابطه با افراد دارای معلولیت دانست. این فعال حقوق معلولین در نشست شورای حقوق بشر گفت: در برخی از کشورها، مشکل دسترسی میتواند نتیجه مستقیم چنین نگاه تبعیض آمیزی باشد که هنوز افراد دارای معلولیت در چنین دیدگاهی به عنوان افراد استثنایی تلقی میشوند. آنها نادیده انگاشته میشوند و قرار نیست که صدای این جامعه شنیده شود. وی افزود: نمونههای بسیاری از این نوع از استثنا کردنها و دیده نشدنها وجود دارد که سدی در برابر توسعه حقوق آنها در برخورداری از حقوق شهروندی کامل، زندگی مستقل، فرصتهای برابر و مشارکت کامل محسوب میشود. مهری جعفری در خصوص معضلات موجود در ایران گفت: برای مثال هرچند جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت پیوسته، اقدامات کافی برای بهبود شرایط زندگی این افراد انجام نداده است. در حالیکه آنها از نابرابریهای شدید رنج میبرند. در این رابطه همچنین فقدان شدید آموزش عمومی در رابطه با افراد دارای معلولیت وجود دارد. ارایه وضعیت غیرواقعی از حضور افراد دارای معلولیت در جامعه خود از این نمونه هاست که از طرف دستگاههای دولتی صورت میگیرد. برای نمونه در سال ۲۰۱۱ بررسی آماری نشان میدهد که ۱. ۳۶ درصد جمعیت ایران دارای معلولیت هستند اما در سال ۲۰۱۴ یکی از مدیران سازمان بهزیستی این آمار را ۱۱ درصد اعلام کرد. براساس بررسی آماری سال ۲۰۰۸ از ۳ میلیون نفر افراد دارای معلولیت که واجد شرایط کار بودهاند فقط ۶۰۰ هزار نفر قادر به اشتغال بودهاند. مهری جعفری در موضع گیری که در این نشست داشت از جمله مشکلات جامعه معلولین را در سخنان خود اینگونه اشاره کرد: ساختمانها بسیار غیرقابل دسترس هستند و خارج شدن از خانه برای این افراد امری شاق محسوب میشود. بر همین اساس و در نتیجه آن بسیاری از افراد با معلولیت در خانه های خود گیر افتادهاند و قادر به ایفای نقش خود در زندگی اجتماعی وجامعه نیستند. وی ضمن انتقاد به سیستم آموزشی درخصوص جامعه معلولین در پایان سخنان خود افزود: ما از پنلیستهای محترم میپرسیم که چه اقدامی پیشنهاد میکنند تا دولتها سریعا تمام موانع در محیطهای بنا شده است را برداشته و سیستم آموزش را در جامعه مهیا کرده و زندگی افراد دارای معلولیت را به صورت مستقل ممکن بسازند، تاآنها بتوانند نقش کامل خود را در جامعه و زندگی اجتماعی ایفا کنند. ترجمه متن و ویدیو به زبان انگلیسی به شرح زیر است:
به نظر میرسد در بسیاری از کشورها، فضاهای ساخت بشر هنوز براساس پیشفرض وجود یک انسان متوسط استاندارد بنا گذاشته میشود و در نتیجه محیطی که برای همان انسان متوسط ساخته میشود برای همه افراد به طور برابر قابل دسترس نیست. در برخی کشورها، مشکل دسترسی میتواند نتیجه مستقیم چنین نگاه تبعیضآمیزی باشد که هنوز افراد دارای معلولیت در چنین دیدگاهی به عنوان افراد استثنایی تلقی میشوند. آنها نادیده انگاشته میشوند و قرار نیست که صدای آنها شنیده شود. نمونههای بسیاری از این نوع از استثنا کردنها و دیده نشدنها وجود دارد که سدی در برابر توسعه حقوق آنها در برخورداری از حقوق شهروندی کامل، زندگی مستقل، فرصتهای برابر و مشارکت کامل محسوب میشود. برای مثال هرچند جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت پیوسته است، اقدامات کافی برای بهبود شرایط زندگی این افراد انجام نداده در حالیکه آنها از نابرابریهای شدید رنج میبرند. در این رابطه همچنین فقدان شدید آموزش عمومی در رابطه با افراد دارای معلولیت وجود دارد. ارایه وضعیت غیرواقعی از حضور افراد دارای معلولیت در جامعه خود از این نمونه هاست که از طرف دستگاههای دولتی صورت میگیرد. برای نمونه در سال ۲۰۱۱ بررسی آماری نشان میدهد که ۱. ۳۶ درصد جمعیت ایران دارای معلولیت هستند اما در سال ۲۰۱۴ یکی از مدیران سازمان بهزیستی این آمار را ۱۱ درصد اعلام کرد. براساس بررسی آماری سال ۲۰۰۸ از ۳ میلیون نفر افراد دارای معلولیت که واجد شرایط کار بودهاند فقط ۶۰۰ هزار نفر قادر به اشتغال بودهاند. ساختمانها بسیار غیرقابل دسترس هستند و خارج شدن از خانه برای این افراد امری شاق محسوب میشود. بر همین اساس و در نتیجه آن بسیاری از افراد با معلولیت در خانههای خود گیر افتادهاند و قادر به ایفای نقش خود در زندگی اجتماعی و جامعه نیستند. ما از پنلیستهای محترم میپرسیم که چه اقدامی پیشنهاد میکنند تا دولتها سریعا تمام موانع در محیطهای بناشده، سیستم آموزش و در جامعه اقدام کرده و زندگی افراد دارای معلولیت را به صورت مستقل ممکن بسازند تاآنها بتوانند نقش کامل خود را در جامعه و زندگی اجتماعی ایفا کنند.