حداقل قواعد معيار سازمان ملل متحد براى اجراى عدالت نوجوان (قواعد پكن) / قسمت پنجم
حداقل قواعد معيار سازمان ملل متحد براى اجراى عدالت نوجوان (قواعد پكن) مصوب مجمع عمومى طى قطعنامه شماره ٣٣/۴٠ مورخ ٢۹ نوامبر ١۹٨۵ بخش ۵ سلوک نهادى ٢۶. اهداف رفتار نهادى ١-٢۶ هدف از آموزش و سلوک نوجوانان که به نهادهاى سلب کننده آزادى سپرده شده اند اين است که مراقبت، حمايت، آموزش و آموزش حرفه اى براى آنان فراهم گردد تا به آنان کمک شود که به لحاظ اجتماعى نقش هاى سازنده و مولد را در در اجتماع بپذيرند. ٢-٢۶ نوجوانان در نهادها از مراقبت، حمايت و کليه کمکهاى لازم مانند اجتماعى، حرفه اى، روانى، پزشکى و جسمى برخورد مى شوند که شايد به خاطر سن، جنسيت و شخصيت در جهت رشد سالم شان ضرورى باشند. ٣-٢۶ نوجوانان در نهادها بايد جدا از بزرگسالان نگهدارى شوند و يا بايد در نهاد جدا با بخش جدا از نهادى که بزرگسالان هستند، موقتا نگهدارى شوند. ۴-٢۶ متخلفين جوان زن سپرده شده در نهادى مستحق توجه ويژه به نيازها و مشکلات شخصى شان هستند. به هيچ وجه نبايد مراقبت، حمايت، کمک، رفتار يا آموزش کمتر از متخلفين جوان مرد دريافت کنند. رفتار عادلانه با آنان بايد اطمينان داده شود. ۵-٢۶ در جهت مصلحت و رفاه نوجوان در نهاد، والدين و قيم ها حق دسترسى خواهند داشت. ۶-٢۶ همکارى بين وزارتى و ادارى به منظور ارائه آموزش تحصيلى کافى يا در صورت اقتضا آموزش حرفه اى مقتضى به جوانان تحت بازداشت ترويج خواهد شد و اطمينان داده مى شود که متخلفين نوجوان مرکز پژوهشى را بدون بهره گيرى از آموزش ترک نخواهد کرد. تفسير اهداف رفتار نهادى آن طور که در قواعد ١-٢۶ و ٢-٢۶ تصريح شده است، مورد پذيرش هر نظام و فرهنگى خواهد بود. با اين وجود در همه جا اين اهداف حاصل نشده و بايد کار سترگى در اين خصوص صورت گيرد. به ويژه کمک پزشکى و روانى براى معتادان مواد مخدر و افراد جوان خشن و بيمار ذهنى بى اندازه اهميت دارند. اجتناب از تاثيرات منفى از طريق متخلفان بزرگسال و حفظ رفاه نوجوانان در يک موقعيت نهادى آن طور که در قاعده ٣-٢۶ تصريح شده است در راستاى يکى از اصول راهنما اين قواعد است که در قطعنامه شماره ۴ ششمين کنگره بيان شده است. قاعده مانع از اين نمى شود که دولت هاى عضو تدابير ديگرى عليه تاثيرات منفى متخلفان بزرگسال بينديشد که دست کم به اندازه تدابير مندرج در قاعده موثر باشد. (ر.ک به قاعده ۴-١٣) قاعده ۴-٢۶ به اين حقيقت توجه دارد که متخلفين زن به طور عادى آن طورى که ششمين کنگره خاطرنشان ساخت توجه کمترى نسبت به همقطاران خود دريافت مى کنند. به ويژه قطعنامه شماره ۹ ششمين کنگره خواستار رفتار عادلانه با متخلفين زن در اولين مراحل و توجه خاص به مشکلات و نيازهاى ويژه آنان به هنگام حبس مى گردد. گذشته از اين، قاعده مزبور بايد در پرتو اعلاميه کاراکاس در ششمين کنگره که خواستار رفتار برابر در اجراى عدالت جزائى است و اعلاميه امحا تبعيض عليه زنان و کنوانسيون محو کليه اشال تبعيض عليه زنان مورد توجه قرار گيرد. حق دسترسى (قاعده ۵-٢۶) از مقرره هاى قواعد ١-۷ و ١-١٠ و ٢-١۵ و ٢-١٨ پيروى مى کند. همکارى بين وزارتى و بين ادارات (قاعده ١-٢۶) در جهت بالابردن کيفيت رفتار و آموزش نهادى حائز اهميت ويژه اند. ٢۷. اجراى حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان مصوب سازمان ملل متحد ١-٢۷ حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان و توصيه هاى مربوطه تا آنجايى که به رفتار متخلفين نوجوان و در نهادها ربط دارد به ويژه افراد تحت بازداشت در انتظار رسيدگى قضايى قابل اجرا است. ٢-٢۷ تلاش هايى به عمل خواهد آمد تا اصول ذيربط مندرج در حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان در بيشترين حد ممکن اجرا گردد تا نيازهاى متنوع نوجوانان مختص جنس و شخصيت شان برآورده شوند. تفسير حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان در ميان اولين اسناد از اين دست بوده اند که توسط سازمان ملل متحد اعلام گرديد. عموما توافق وجود دارد که اين قواعد اثر جهانى داشته اند. اگرچه هنوز کشورهايى هستند که در آن اجراى قواعد بيشتر يک آرزو تا حقيقت است. با اين حال خيلى از حداقل قواعد معيار تاثير مهمى در مديريت برابر و انسانى و مراکز اصلاح و تربيت دارند. برخى حمايت هاى اساسى دربرگيرنده متخلفين نوجوان در نهادها در حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان مندرج اند. (مانند مسکن، معمارى، مناقصه، لباس، شکايات و تقاضاها، تماس با جهان خارج، غذا، مراقبت پزشکى، خدمت مذهبى، جدايى سن، کار و غيره). همانطور که مقرره هايى درباره تنبيه و انضباط و خويشتن دارى براى متخلفان خطرناک وجود دارند. مناسب نخواهد بود که حداقل قواعد معيار طبق خصيصه هاى ويژه نهادها براى متخلفان در حيطه حداقل قواعد معيار براى اجراى عدالت نوجوان اصلاح شوند. قاعده ٢۷ بر ملزومات ضرورى براى جوانان (قاعده ١-٢۷) و نيازهاى متنوع و مختص سن/ف جنسيت و شخصيت متمرکز است. ( قاعده ٢-٢۷) از اين رو، اهداف وو محتواى قاعده با مقرره هاى ذيربط در حداقل قواعد معيار رفتار با زندانيان بهم ربط دارند. ٢٨. توسل متوالى و پيش از موعد به آزادى مشروط ١-٢٨ آزادى مشروط از نهادى توسط مقام مناسب و تا بالاترين حد ممکن صورت مى گيرد و بايد در سريع ترين زمان ممکن اعطا گردد. ٢-٢٨ نوجوان آزاد شده مشروط از نهادى بايد توسط مقام مناسب مورد کمک و نظارت قرار گرفته و از حمايت کامل جامعه برخوردار شوند. تفسير اختيار دستور آزادى مشروط در صورت امکان با مقام صالح مذکور در قاعده ١-١۴ يا برخى مقام ديگر است. با توجه به اين نکته کافى است که به جاى مقام “صالح” به “مناسب” اشاره گردد. شرايطى که آزادى مشروط را اجازه مى دهد به دوره کامل محکوميت اشاره مى کند. به مجرد نشانه اى دال بر پيشرفت رضايت بخش براى اصلاح حتى متخلفينى که هنگام حبس شان خطرناک بودند، مى توانند هر وقت ممکن باشد به طور مشروط آزاد شوند. مانند تعليق مجازات، چنين آزادى بر اساس انجام رضايت بخش شرايط مشخص شد توسط مقاماتصالح ذيربط و براى مدت تعيين شده در تصميم مى تواند مشروط باشد. مصاديق آن مى تواند موارد زير باشد: رفتار مربوط متخلف، حضور در برنامه هاى جامعه، اقامت نيمى از محکوميت در منزل و غيره. در مورد متخلفين آزاد شده مشروط از نهادى بايد کمک و نظارت از جانب کارمندان تعليق يا فرد ديگرى (به ويژه هنگامى که تعليق آن هنوز اتخاذ شده است) ارائه گردد و حمايت جامعه بايد تشويق شود. ٢۹.ترتيبات شبه نهادى ١-٢۹ تلاش هايى بايد در فراهم ساختن ترتيبات شبه نهادى مانند نصف اقامت در منزل، آموزش در منزل، مراکز آموزشى روزانه و يا ساير ترتيبات مقتضى صورت پذيرد که شايد به جوانان در ادغام مجدد و مناسب شان در اجتماع کمک کند. تفسير اهميت مراقبت بعد از دوره اى از حبس نبايد دست کم گرفته شود. قاعده بر ضرورت شکل دادن شبکه اى از ترتيبات شبه نهادى تاکيد مى نهد. همچنين قاعده بر نياز تنوعى از تسهيلات و خدمات طراحى شده تاکيد مى نهد که بتواند نيازهاى متفاوت متخلفين نوجوان را در ورود به جامعه برآورده ساخته و به آنان راهنمايى و حمايت ساختارى ارائه دهد که قدمى مهم براى ادغام مجدد موفقيت آميز آنان در جامعه است. برگرفته از تارنماى مرکز اطلاعات سازمان ملل – تهران
