اعلاميه حذف تمامي اشكال تعصب و تبعيض برمبناي دين يا عقيده
که در قطعنامه ٣۶/۵۵ مورخ ٢۵ نوامبر ١٩٨١ مجمع عمومي اعلام شده است. مجمع عمومي، با توجه به اين که يكي از اصول اساسي منشور ملل متحد مربوط به شرافت و مساوات ذاتي در همه انسان ها است، و اين که همه کشورهاي عضو متعهد شده اند اقدام مشترك و جداگانه با همكاري سازمان ملل به منظور حمايت و تشويق احترام همگاني براي حقوق بشر و آزادي هاي بنيادي براي همه و رعايت اين حقوق و آزادي ها بدون تمايز از نظر نژاد، جنسيت، زبان يا دين به عمل آورند، با در نظر گرفتن اين که اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاق هاي بين المللي حقوق بشر، اصول عدم تبعيض و برابري در برابر قانون و حق آزادي انديشه، وجدان، دين و عقيده را اعلام مي دارند، با توجه به اين که بي اعتنايي و نقض حقوق بشر و آزادي هاي بنيادي، به ويژه حق آزادي انديشه، وجدان، مذهب يا هر اعتقادي، مستقيم يا غيرمستقيم جنگ ها و رنج هاي عظيمي براي انسان، به ويژه در جايي که از آنها به عنوان وسيله مداخله در امور داخلي کشورهاي ديگر استفاده مي شود و منجر به ايجاد نفرت بين اقوام و ملتها مي شوند، به بار آورد ه اند، با در نظر گرفتن اين که دين يا عقيده، براي هر کسي که به داشتن هر يك اعتراف ميکند، يكي از عناصر بنيادي در تصور او از زندگي است و به آزادي دين يا عقيده بايد به طور کامل احترام گذاشته و تضمين شود، با توجه به اين که ارتقاي درك، تسامح و احترام به مسائل مربوط به آزادي دين و عقيده ضروري است و تضمين اين که استفاده از دين ياعقيده براي مقاصد متضاد با منشور ملل متحد، ساير اسناد و مصوبه هاي سازمان ملل متحد و مقاصد و اصول اعلاميه حاضرغيرقابل قبول است، با اطمينان به اين که آزادي دين و عقيده بايد به دستيابي به هدف هاي صلح جهاني، عدالت اجتماعي و دوستي بين اقوام و به حذف ايدئولوژي ها يا شيوه هاي استعمارگري و تبعيض نژادي مساعدت کند، با توجه رضايتمندانه به تصويب چند کنوانسيون و به اجرا در آمدن بعضي از آنها، زيرنظر سازمان ملل متحد و کارگزاري هاي تخصصي، براي حذف اشكال گوناگون تبعيض، با نگراني از نشانه هاي تعصب و وجود تبعيض در مسائل مربوط به دين يا عقيده که همچنان در بعضي نواحي جهان آشكار است، تمامي با تصميم به انجام کليه تدابير لازم براي حذف سريع چنين تعصباتي در اشكال و نشانه هاي آن و پيشگيري و مبارزه با تبعيض در زمينه دين يا عقيده، اين اعلاميه حذف تمامي اشكال تعصب و تبعيض مبتني بر دين و عقيده را اعلام مي دارد. ماده ١ ١ هر کس بايد حق آزادي انديشه، وجدان و دين داشته باشد. اين حق بايد شامل آزادي برخورداري از دين يا هر عقيده اي به انتخاب شخص، و آزادي، اعم از فردي يا اجتماعي با ديگران و به طور عمومي يا خصوصي، براي ابراز دين يا عقيده خود به صورت عبادت، به جا آوردن اجراي مراسم و تعليم دين باشد. ٢ هيچكس نبايد در معرض اجباري قرار گيرد که به آزادي او براي داشتن دين يا عقيده انتخابي وي لطمه بزند. ٣ آزادي ابراز دين يا عقيده انسان ممكن است فقط در معرض محدوديت هايي قرار گيرد که در قانون معين شده و براي حمايت از ايمني، نظم، سلامت يا اصول اخلاقي يا حقوق و آزاديهاي بنيادي ديگران ضروري است. ماده ٢ ١ هيچكس نبايد در معرض تبعيض هيچ کشور، موسسه، گروه اشخاص، يا شخصي در زمين ههاي ديني يا عقيده ديگر قرار گيرد. ٢ براي مقاصد اعلاميه حاضر، عبارت ” تعصب و تبعيض برمبناي دين يا عقيده”، به معني هر تمايز، محروم سازي، محدوديت، يا رجحان برمبناي دين يا عقيده است که مقصود يا تاثير آن خنثي کردن يا تضعيف شناسايي، برخورداري يا اعمال حقوق بشر و آزاد ي هاي بنيادي برمبنايي برابر باشد. ماده ٣ تبعيض بين انسان ها برمبناي دين يا عقيده بي حرمتي به حيثيت انساني و انكار اصول منشور ملل متحد است، و بايد به عنوان نقض حقوق بشر و آزادي هاي بنيادي که در اعلاميه جهاني حقوق بشر و به تفصيل در ميثاق هاي بين المللي مربوط به حقوق بشر اعلام شده، و به عنوان مانعي در برابر روابط دوستانه و مسالمت آميز بين ملت ها محكوم شود. ماده ۴ ١ همه کشورها بايد براي پيشگيري و حذف تبعيض برمبناي دين و عقيده، در جهت شناسايي، اعمال و برخورداري از حقوق بشر و آزادي هاي بنيادي در تمامي حوزه هاي زندگي مدني، اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي اقدامات موثر انجام دهند. ٢ همه کشورها بايد هر جا ضروري باشد هر کوششي براي وضع يا لغو قوانين به منظور پيشگيري از هر تبعيضي در اين زمينه به عمل آورند و براي مبارزه با تعصب و عدم تسامح در زمينه هاي دين يا ساير اعتقادات در اين مساله، تمامي اقدامات مناسب را انجام دهند. ماده ۵ ١ والدين يا برحسب مورد، اولياي قانوني کودك حق دارند زندگي در خانواده را مطابق با دين يا عقيده خود سازمان دهند و آن نوع آموزش اخلاقي را در نظر داشته باشند(واعمال کنند) که معتقدند کودك بايد براساس آن پرورش يابد. ٢ هر کودکي بايد از حق دسترسي داشتن به آموزش در مساله دين يا عقيده مطابق آمال والدين يا، برحسب مورد، اولياي قانوني خود برخوردار باشد و نبايد وادار شود تحت آموزشي درباره دين يا عقيده برخلاف آمال والدين قانوني خود قرار گيرد، و در اين مورد تامين بهترين منافع کودك بايد مدنظر باشد. ٣ از کودك بايد در برابر هر شكل تبعيض ناشي از دين يا عقيده حمايت شود . او بايد با روحيه همدلي و تفاهم، مدارا و تسامح، دوستي بين مردم، صلح و برادري همگاني، احترام به آزادي دين يا عقيده ديگران، و با آگاهي کامل نسبت به اين که نيرو و استعداد او بايد وقف خدمت به همنوعانش باشد، پرورش يابد. ۴ در مورد کودکاني که تحت مراقبت والدين يا اولياي قانوني خود قرار ندارند، بايد توجه لازم به خواسته هاي ابراز شده آنان يا هر مدرك ديگر از خواسته هاي آنان در مساله دين يا عقيده مبذول شود و در اين مورد تامين بهترين منافع کودك مدنظر باشد. ۵ عمل به مراسم دين يا عقيده اي که کودك با آن پرورش داده ميشود، با در نظر گرفتن ماده يك، پارگراف ٣، اعلاميه حاضر نبايد براي سلامت جسمي يا رواني يا رشد کامل او مضر باشد. ماده ۶ براساس ماده يك اعلاميه حاضر، و به پيروي از مفاد ماده يك، پاراگراف ٣، حق برخورداري از آزادي انديشه، وجدان، يا عقيده بايد متضمن، از جمله، آزادي هاي زير باشد: الف) عبادت يا اجتماع در ارتباط با دين يا عقيده، و ايجاد و نگهداري اماکني براي اين مقاصد؛ ب) ايجاد و نگهداري موسسات خيريه يا انسان دوستانه مناسب؛ ج) ساختن، اکتساب و استفاده به ميزان کافي از مواد و مطالب لازم براي انجام مراسم يا تشريفات دين يا عقيده؛ د) نوشتن، انتشار و پخش نشريات مربوطه در اين زمينه ها؛ ه) تعليم دادن مذهب يا عقيده در اماکن مناسب براي اين مقاصد؛ و) خواستن و دريافت مساعدت هاي مالي داوطلبانه و کمك هاي ديگر از افراد و موسسات؛ ز) تربيت کردن، انتصاب، انتخاب يا معرفي از طريق جانشيني رهبران مناسب مورد نياز براساس ضروريات و معيارهاي هر دين يا عقيده؛ ح) رعايت ايام استراحت و بزرگداشت تعطيلات و مراسم براساس احكام دين يا عقيده انسان؛ ت) برقراري و حفظ ارتباطات با افراد و جوامع در مسائل ديني و ايماني در سطوح ملي و بين المللي. ماده ٧ حقوق و آزادي هايي که در اعلاميه حاضر اعلام شده بايد چنان با قوانين ملي سازگار باشد که هر کس بتواند در عمل از چنين حقوق و آزادي هايي برخوردار شود. ماده ٨ هيچ موضوعي در اعلاميه حاضر نبايد به گونه اي تفسير شود که حقوق تعريف شده در اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاق هاي بين المللي حقوق بشر را محدود يا از اهميت آنها کم کند. برگرفته از تارنمای مرکز اطلاعات سازمان ملل – تهران
