خاک سردشت آلوده به گازهای شیمیایی؛
پالایش آلودگی متوقف شدە است : www.iranhrc.org
|
بیست و هفت سال از جنگ ایران و عراق می گذرد و هنوز مواد شیمیایی دیرپا و با دوام در دل خاک های خوزستان، سردشت و غرب ایران وجود دارد که بسیار خطرناک است مناطقی چون هور الهویزه جزیره مجنون و شلمچه در خوزستان و روستای بان زرده در شهرستان دالاهو در کرمانشاه و شهر سردشت در آذربایجان غربی از جمله مناطق آلوده به سموم ناشی از بمباران شیمیایی هستند. خاک این مناطق باید پالایش شوند تا هم جنایات جنگی مدفون در این خاک برای همه روشن شود و هم به پیشگیری از مبتلا شدن بیشتر ساکنین این مناطق جلوگیری به عمل آید . یکی از دلایلی که عدم موفقیت طرح های پالایش را در پی خواهد داشت آلوده بودن زمین ها به مین های باقی مانده از جنگ است، وجود این مین ها کارشناسان این حوزه را برای حضور در مناطق آلوده برحذر داشته و لازم است که ابتدا این زمین های مناطق آغشته به مواد شیمیایی از مین پاک شوند تا مورد پاییش کارشناسان مواد شیمیایی قرار گیرد. از دیگر دلایل عملی نشدن این طرح ها عدم جدیت دولت در اعزام تیم های کارشناسی و اختصاص بودجه به این امر است. نظر کارشناسان بر این است که گاز خردل و گازهای دیگر بکار رفته در بمب های شیمیایی که در دوره 8 ساله جنگ در این مناطق بکار رفته است در شرایط ایده ال تا 400 سال در خاک پایداری خواهد داشت. ورود ریز گرد ها از جنوب کشور و آلودگی خاک این مناطق به انواع گاز ها در مبادی ورودی این ریزه گرد ها در شلمچه و هورالعظیم و پراکنده شدن آن ها در میان ذرات معلق در هوا و استشمام آن توسط مردم خوزستان باعث سونامی سرطان در خوزستان شده و در مناطق کرد نشین نیز آلودگی این گازها با راه یافتن در منابع زیر زمینی آب و تاثیر آن در کشاورزی و وارد شدن این آلودگی به چرخه غذایی شهروندان باعث ایجاد سرطان و زایمان های ناقص گردیده است. در حال حاضر امکان آلوده شدن شهروندان به انواع بیماری های پوستی ناشی از تماس با خاک در این مناطق متصور است. بە گفتە کارشناسان، خاک سردشت آلوده به گازهای شیمیایی است، اما پایش آلودگی سال هاست متوقف شدە. مسئولان سازمان محیط زیست می‌گویند ما در این باره نمی‌توانیم مستقیما اقدام کنیم و همکاری وزارت دفاع و نیروهای مسلح ضروری است. خبرگزاری مهر در مورد پالایش آلودگی شیمیایی سردشت به نقل از کارشناسان نوشته:” خاک سردشت هنوز آلوده به گازهای شیمیایی است”. دکتر سروش مدبری با اشارە به عدم مطالعات در سال های اخیر مبنی بر وجود مواد شیمیایی تاکید می کند مسئولیت این موضوع قطعا با سازمان محیط زیست است. اما کارشناس مسئول دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست می گوید محیط زیست در این باره نمی‌تواند مستقیما اقدام کند و همکاری وزارت دفاع و نیروهای مسلح ضروری است. در این راستا دکتر لادن رضی گفته در بررسی آلودگی خاک فقط ۳۰ سانتی‌متر اول را بررسی می‌کنیم که در آن هم دیگر عملا اثباتش خیلی سخت است که بخواهیم چیزی پیدا کنیم.اما در عمق‌های بیشتر از طریق آزمایش‌های ویژه‌ای می‌توانند این بررسی را انجام دهند. سروش مدبری که از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ مسئولیت دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست را برعهده داشته است در پاسخ به این پرسش که برای بررسی موضوع چه اندازه بودجه نیاز است می گوید بودجه‌ای که طرح بررسی آلودگی خاک می‌طلبد در برابر خیلی از هزینه‌هایی که ما تقبل کرده‌ایم اصلا قابل توجه نیست.اثرات شیمیایی در خاک می‌تواند به گاز تبدیل شود و در معرض تنفس قرار بگیرد. می‌تواند از طریق گیاه و آب وارد چرخه زیستی انسان ها و تمام موجودات شود. او گفت در زمان مدیریتش، طرح را تا مرحله انتخاب مشاور رسانده است، اما به خاطر حساسیت امنیتی و تخصصی نهایتاً یکی از دانشگاه‌های نظامی را برای این کار انتخاب کردند که هیچ وقت به مرحله عقد قرار داد نرسید. به این ترتیب بحث آلودگی شیمیایی خاک سردشت در کشاکش نهادهای مسئول باقی‌مانده است. با همه این ها اما نفس سردشت هنوز زخمی و قربانی گازهای شیمیایی جنگ است. شهر سردشت در تابستان سال 1366 توسط جنگندەهای رژیم بعث عراق بمباران شیمیایی شد. در این بمباران بیش از 100 شهروند کشتە و 8000 تن زخمی شدند.
